Politiek Anno 2019. Regenten Eten Nog Steeds Eerst

Een discussie die bestaat omdat politiek meestal geen roeping maar een (dood)loopbaan is. Vraag maar aan Peter ‘Rupsje-nooit-genoeg’ Rehwinkel.

Morgen wordt Gert-Jan volksmenner en hitst het gepeupel – dat zijn jullie – op voor eigen gewin. Zeer succesvol vanzelfsprekend. Na een paar maanden blijkt dat mensen minder dom zijn dan GJ gokt en word ik afgevoerd richting mottenballen. Politiek bedrijven komt met afbreukrisico. Zeg maar het moment waarop mensen ontdekken dat niet Duo Penotti maar de Lidl hazelnootpasta – met 13 procent echte hazelnoten – de lekkerste is.

Afbreukrisico bestaat niet
1994 Peter Rehwinkel wordt Kamerlid voor de PvdA.

2002 Peter Rehwinkel verlaat de Kamer per direct omdat hij te laag is gezet op de kieslijst voor de aankomende Kamerverkiezingen van 2003. (bron Wikipedia)

2009 Peter Rehwinkel wordt burgemeester Groningen. (bron NRC)

Van de troon gestoten worden is vervelend voor fabrikanten van gesuikerd broodbeleg, niet voor ex-Tweede Kamerlid Gert-Jan. Als voormalig volksmenner wacht mij een riante uitkering. Reken even mee: Eerste jaar 80 procent van mijn pluche salaris, jaar twee en drie – als ik dat red – 70 procent. En vergeleken met vroeger is de regeling armoedig. Ik herinner me de burgemeester die op zijn vijftigste eieren voor zijn geld kiest en zijn salaris tot de pensioengerechtigde leeftijd doorbetaald krijgt. Hij moest niet weg, hij wilde.

Anno 2019 is het bijna onmogelijk je baan te verliezen, extreme personeelstekorten enzo, maar stel dat het gebeurt. Die drie minuten dat je zonder werk zit, krijg je een uitkering van 70 procent van je laatstverdiende loon. Dat kun je twee jaar rekken als je echt niet weet op welke knop te drukken bij het verzenden van je CV. Klinkt riant, is het ook, maar na 24 maanden houdt het op. Da’s goed. Aan alles komt een einde, behalve de verschillen tussen ons en de politiek.

Afbreukrisico bestaat niet
2013 Peter Rehwinkel neemt plotseling ontslag als burgemeester van Groningen. (bron NRC)

2013 Peter Rehwinkel wordt onbetaald vrijwilliger in Barcelona. Hij zal gebruik maken van de wachtgeldregeling. (bron Binnenlands Bestuur)

2013 Voorspelling: Iedereen boos op Peter Rehwinkel. (bron RTV Noord)

2013 Verrassing: Peter Rehwinkels baan in Barcelona bestaat niet. (bron Trouw)

De maximum duur van twee jaar is het minimum voor politici (op landelijk niveau.) Ook start hun uitkering op 80 procent en eindigt bij 70. Waarom? Geen idee. Zal wel iets met het afbreukrisico te maken hebben.

Wat ik echt niet begrijp, is waarom er geen verschil wordt gemaakt tussen politici die zelf kiezen te vertrekken en zij die weggestemd worden. Nog minder snap ik waarom politici recht hebben op meer. Het argument van afbreukrisico zal iedere klokkenluider of gemiddeld weggepoetste werknemer zonder dure advocaat naar de prullenbak verwijzen.

Afbreukrisico bestaat niet
2013 Geen verrassing: Peter Rehwinkel houdt vast aan wachtgeld. (bron Trouw)

2013 Update: Peter Rehwinkel ziet drie maanden af van wachtgeld. Peter Rehwinkel is de ophef zat. (bron Trouw)

2013 De Spaanse droom is voorbij maar de Spaanse droomvilla van Peter Rehwinkel blijft. Hij zit er verstopt. (bron de Telegraaf)

In Binnenlands Bestuur – een digitaal clubhuis voor ambtenaren en politici – argumenteert professor Douwe Jan Elzinga tegen het idee van de SP om werkloosheidsregelingen tussen politiek en peupelaars recht te trekken. De Socialistische Partij is niet mijn club, maar het is een goede gedachte. Een generaal eet tenslotte ook pas nadat zijn troepen klaar zijn. Afwijken van die regel is als zeggen: “Wij [politici] zijn jullie regenten. Ons is belangrijk en eet eerst.” Een echte leider draait het om. Daarom zegt de generaal “Ik zorg dat er eten is. Als jullie niet eten, zal ik het zeker niet.” Motivatie of leiderschap, honger is altijd een prima prikkel om te doen wat moet.

Afbreukrisico bestaat niet
2014 Geen verrassing: Peter Rehwinkel blijft gebruik maken van wachtgeld. Nog geen betaald werk voor ex-burgemeester. (bron Trouw)

2015 Verstandig?: Peter Rehwinkel gaat werken voor een bedrijf dat iets met communicatievraagstukken doet. (bron Nieuwsblad van het Noorden)

Professor Elz. ziet het anders in een slordige redenering. Het is maar goed dat ik geen promotor zoek voor een proefschrift. “Een sobere, maar degelijke wachtgeldregeling…” Met een schadeloosstelling van 120.000 euro per jaar is het salaris van een kamerlid riant. Ook 80 procent daarvan en zelfs 70. Misschien niet onder professoren maar voor de rest van Nederland geldt hard voor weinig.

OK, iets te populistisch voor een oud-volksmenner, maar u begrijpt wat ik bedoel. Prettig. Terug naar het sobere element in relatie tot het zoeken naar een nieuwe baan. Volgens prof Elz. stelt die sobere wachtgeldregeling oud-politici in staat een nieuwe “job” [aanhalingstekens van mij] te zoeken. Wedden dat zoiets nog beter lukt als je het bedrag maximeert op zeg twee mille netto. Nog steeds niet echt sober te noemen. Lager mag ook, zorgt voor een betere prikkel. Honger maakt tenslotte rauwe arbeid zoet.

Afbreukrisico bestaat echt niet
2017 Verrassing: Peter Rehwinkel naar Zaltbommel als waarnemend burgemeester. (bron Trouw, de Volkskrant)

2019 Ach: Peter Rehwinkel krijgt net zolang wachtgeld van de gemeente als de waarneming heeft geduurd. (bron BN de Stem)

Niet helemaal overtuigd van zijn eigen slimheid, stookt prof. Elz het vuurtje verder op. “Indien die voorziening wordt afgeschaft, is dat uiterst schadelijk voor de democratie omdat het velen zal weerhouden om hun energie in publieke ambten te steken.” Mijn eerste advies, schrijf eens een normale Nederlandse zin. Stap twee: argument en tegen-argument. Weet je wat, laat maar.

En ik maar denken dat mensen de politiek ingaan voor een beter Nederland. Van de zomer valt mijn glas limonade om op tafel in de tuin. Je wil niet weten wat daar op afkomt.

Kopfoto gemaakt door Michael Fousert, gevonden op Unsplash. Afbeelding is bewerkt.