Hoe kan Nederland er zeker van zijn dat professor Koopmans geen “foute theorieën” verkondigt na terugkeer uit China?

In december roept viroloog Koopmans tijdens een TV optreden dat mensen die foute theorieën verkondigen een beetje ondermijnend bezig zijn. Niet handig als je het vertrouwen van mensen moet winnen in het gevecht tegen corona.

Er zijn teveel landen waar de officiele waarheid de enige juiste waarheid is. In december 2019 slaat de Chinese arts Li Wenliang alarm over het toen nog onbekende coronavirus. De lokale politie maant hem te stoppen met het verspreiden van onjuiste informatie. Vervolgens wordt er een onderzoek gestart naar de “geruchten” die de medicus verspreidt. Twee maanden later overlijdt [Engels] de jonge dokter aan de gevolgen van corona. Zijn vrouw is dan vijf maanden zwanger. De weduwe bevalt [Engels] in juni van hun zoon. De overleden arts en vader is door de Chinese overheid ondertussen posthuum gerehabiliteerd onder immense druk van de bevolking, boos over hoe de overheid de pandemie [niet] te lijf gaat.

Vanaf het moment dat het dan nog nauwelijks bekende coronavirus de kop opsteekt in Wuhan drukt de Chinese overheid de berichtgeving hardhandig de kop in. Op een zondagavond in maart wordt aangekondigd dat Nederland voor de eerste keer dicht gaat. De volgende dag schrijft de Engelstalige tak van de Duitse publieke omroep Deutsche Welle op haar website een van de eerste verhalen over hoe China het coronavirus tot propagandaoorlog [Engels] bombardeert. Er zullen er nog velen {Engels] volgen.

In november 2020 schrijft The New York Times hoe dramatisch het officiele verhaal veranderd is. De stad Wuhan waar het virus het eerst gevonden werd, is de ster geworden van televisieshows [Engels] die het verhaal vertellen van heldhaftige bewoners maar de fouten van de overheid verzwijgen. Die censuur is niet nieuw, een half jaar eerder schrijft diezelfde New York Times over hoe door censuur wel wantoestanden in het buitenland belicht worden, maar niet thuis. Woorden als apocalypse en vagevuur worden gebruikt als het over het buitenland gaat. Staatsmedia drukken foto’s af van zorgmedewerkers die vuilniszakken moeten gebruiken ter bescherming bij gebrek aan echte bescherming. Datzelfde gebeurt vanzelfsprekend ook in China maar dan zijn het ineens geruchten die gecensureerd worden [Engels].

Een Amerikaanse blogger die bericht over een veldhospitaal in New York wordt 50 minuten lang geinterviewd op de Chinese staatstelevisie. Zijn drie (三, Mandarijn is soms best makkelijk) Chinese evenknieen die thuis hetzelfde probeerden te doen, verdwijnen. Een moeder die haar dochter aan corona verliest en online haar verdriet uit en zich afvraagt hoe het kan, wordt digitaal onder de haat bedolven.

Het Nederlandse perslandschap is monochromatisch en soms problematisch. Geen idee of het hier ook in de krant stond. Vlak voor de jaarwisseling is de Chinese journalist en advocaat Zhang Zhan tot vier jaar gevangenis [Engels] veroordeeld wegens opruiing, het veroorzaken van problemen en het verspreiden van valse informatie. Het proces duurde slechts een paar uur.

Waar gaat de reis naartoe?
De opmerking van professor Koopman over ondermijnend bezig zijn als je niet in haar versie van de waarheid gelooft, steekt omdat ze binnenkort naar China afreist om de oorsprong van het coronavirus te onderzoeken. Het Koninkrijk van het Midden is geen vrij land. In 2018 deelde het de 129e plaats (van 162), samen met Qatar als het op vrijheid aankomt.

Aangekomen in Wuhan, de vermoedelijke oorsprong van het virus – en na 14 dagen quarantaine – gaan de wetenschappers van de Wereldgezondheidsorganisatie [WHO] het spoor van het virus terugvolgen van de markten en mogelijk laboratoria naar de bron. Succes!

Obligaat mompelt het publieke omroep-presentatieteam tijdens een uitzending van Op 1 op dat het lastig is om in China openheid van zaken te krijgen. Even suf is het antwoord van de professor. “Daarom gaan we ernaar toe.” Vervolgens slaat ze alle prik uit de limonade met dooddoeners als “er is al een explosie aan onderzoek gaande in China” en “het is ook in China’s belang.” Inenten is ook in ieders belang, maar dat betekent niet dat iedereen – zelfs zij die beter moeten weten zoals het zorgpersoneel – dat ook laten doen.

China heeft wel degelijk een belang bij het onderzoek – maar niet op de manier de Koopmans zich voorstelt. Dat blijkt wel uit het feit dat de WHO met China moet onderhandelen voor toegang. Eind november schrijft de NRC: “Volgens de WHO is de uiteindelijke samenstelling van het team in samenspraak met China bepaald. China heeft paralel een eigen onderzoeksteam gevormd, waarmee het WHO-team zal samenwerken en informatie zal uitwisselen.” En ik maar denken dat echte wetenschap geen grenzen kent.

In november viel professor Koopmans mij op door een verhelderende uitspraak.  “Zodra je die lockdown loslaat, krijg je weer circulatie.” Meer contacten betekent meer besmette mensen en dus vollere ziekenhuizen. Strenge maatregelen zijn hoogstens een noodrem om de epidemie enigszins beheersbaar te maken. In datzelfde artikel antwoordt de viroloog op de vraag of het niet te snel gaat – onduidelijk wat de auteur bedoelt met “het” – repliceert de viroloog met een klacht over China.

“De druk is groot. China en Rusland zijn vol aan het vaccineren, zonder iets van de informatie te delen. Dat zou in Europa niet kunnen. En dat zou ook niet moeten kunnen.”

Vinden Wat Gevonden Mag Worden
Onderzoek doen is natuurlijk van groot belang, maar het heeft alleen waarde als je dat vrij en ongehinderd kunt. Op het moment dat het land dat een paspoort in je stempel moet zetten voor je binnenkomt, een stem heeft in welke deskundigen wel en niet welkom zijn, is er van onafhankelijke en objectieve wetenschap weinig of geen sprake meer.

China heeft al onderzoek gedaan en nu doet China paralel aan de WHO een eigen onderzoek. Al maanden schrijven buitenlandse kranten over hoe China het verhaal over de oorsprong van het virus probeert te veranderen en het buiten China te leggen. China heeft invloed gehad op de samenstelling van het team internationale wetenschappers, de WHO heeft daarvoor lang moeten onderhandelen. De NRC gaat nog verder en schrijft in dezelfde week dat bekend wordt dat Marion Koopmans onderzoek in China gaat doen, dat er sprake was van een doofpot toen corona ontdekt werd en het land door de rest van de wereld met een breekijzer opengebroken moest worden.

Bij een eerdere poging om onderzoek ter plaatste uit te voeren, sloot het land de grenzen voor de WHO. Ondertussen is Koopmans zelf ook kritisch op China in het interview in de Correspondent. Journalisten Zonder Grenzen plaatsen China onder aan de lijst van landen met persvrijheid [Engels], 177 van 180. China zelf beweert dat buitenlandse journalisten wel degelijk welkom zijn. En u gaat een jaar na dato onderzoek doen in China. Het beste waar u op kunt hopen is niks vinden. Mocht u wel wat vinden, weet u dan zeker dat het de waarheid is en niet een nepfeit dat daar is geplaatst om u een lokaal welgevallige – maar volstrekt onjuiste en mogelijk levensgevaarlijke – conclusie te laten trekken.

Hoe kan Nederland er zeker van zijn dat viroloog Koopmans geen “foute theorieën” verkondigt na terugkeer uit China? Hoop maar niet op de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Pieter-Jaap Aalbersberg (weer zo’n onbetrouwbaar figuur met een dubbele voornaam) die complotdenkers in de gaten houdt in tijden van corona. Het afgelopen jaar had hij er zijn handen vol aan. Dan observeert hij Gert-Jan vast ook als ik buitenlandse [sic!] kranten nablaat dat er in China een complot op het hoogste niveau gaande is om de schuld voor corona buiten de landsgrenzen te plaatsen. Viroloog Koopmans daarentegen gegarandeerd niet. Zij is een officieel goedgekeurde expert en kan dus geen foute theorieën verkondigen, zelfs niet nadat ze terugkomt uit China. Dat is het mooie van het geloven in een enkele waarheid. Er is alleen nog een klein lastig puntje. In de zoveelste vlaag van faalangst heeft de overheid de hele wereld tot code oranje uitgeroepen en er meteen een regel aan vastgeknoopt dat je alleen je eigen land binnen mag met een negatieve coronatest. Britten in Spanje kopieren er lustig op los, per ongeluk met de verkeerde foto. Ik durf te wedden dat Koopmans ongetest een briefje krijgt met daarop een verklaring dat ze geen corona heeft als ze in Wuhan op het vliegtuig terug stapt.

Professor Koopmans als u uw tijd optimaal wilt besteden, ga niet naar China maar begin een website waarin u in korte verhaaltjes, zeg een kwart van dit artikel, in gewoon Nederlands de belangrijkste vragen bespreekt die mensen hebben. Ik zie u veel op Twitter dus de tijd heeft u. En wilt u echt een stapje verdergaan, gun mensen de mogelijkheid om vragen te stellen. Dat betekent niet dat u op iedere aantijging hoeft te antwoorden. Weghalen van kritische vragen zou ik trouwens niet doen, zie hierboven.

Pssst…
Beste complotdenkers, professor Koopmans is een uitstekende wetenschapper die zoekt naar verklaringen. Soms is het moeilijk voor te stellen dat niet iedereen die wens deelt. Dus als jullie geloven dat ik het met jullie eens ben: fout. En nee, dat Koopmans in november een bijgewerkte belangenverklaring heeft ingediend, betekent niet dat ze iets geheim wil houden. Jullie zijn totaal onbelangrijk en iedereen weet dat er maar een echte samenzwering is. Waarom houdt de overheid voor ons geheim dat de aarde plat is?

Kopfoto gemaakt door Martin Sanchez, gevonden op Unsplash. Afbeelding is bewerkt.

 

Update
The Financial Times bericht vanmorgen (06 januari) dat China de onderzoekers van de WHO de toegang heeft ontzegd [Engels, €].