Vier Mei, Wa’s Da?

Echte vrijheid kijkt vooruit zonder de ballast van het verleden.

Het mooiste aan dodenherdenking op vier mei is dat de jongere generatie geen enkel idee heeft waar het over gaat. Vrijheid is normaal voor ze. Is dat niet het hoogste wat we kunnen bereiken?

Nog even aan het werk en luister naar de radio, de dienstdoende DJ weet ook niet wat hij met dodenherdenking aanmoet. Waarom dan? Hoezo respectloos? Tenzij je een verzuurde grauwe gruwel ben, is dit de beste uitkomst ooit. Vrijheid als vast gegeven en niet iets waar je voor moet vechten.

In andere landen krijgen mensen vrij om hun democratische stem uit te brengen. Soms ontaardt dat in een feestje. Aldus het officiele televisiejournaal der publieke omroep. De minachting voor zoveel gebrek aan beschaving druipt nog net niet van mijn scherm. En zo slaat de staatstelevisie – gespeend van enige reflectiviteit – weer een nagel in de bekisting van onze trotse democratie. En stelt het de eigen boterham weer voor iets langer veilig.

Maar waar verkiezingen meer dan blasé zijn, ist es ‘verboten’ [1] om je niet druk te maken over de oorlog en de dodenherdenking. FvD heeft een poster gekaapt voor politieke doeleinden. De woordvoerders op een rijtje, klaar om voor de camera hun megaverontwaardiging uit te spreken. Nou en? Wat voegt dit toe? Prachtig toch dat zo’n hooggeleerde uilentemmer niet meer dan een leeg vat blijkt? Het Cidi – een Joodse belangenvereniging – snapt de wereld van vandaag al helemaal niet. De stichting is plaatsvervangend boos omdat het Comité 4 en 5 mei geen aangifte doet. [2] Die reageren heel wat verstandiger door de zaak “te bestuderen.” Sus, sus, slim.

Vrijheid schuurt altijd. Niet mijn schuld. De rest begrijpt niet wat vrijheid wel en niet is. Irritante lui zonder respect, vol foute gedachten. Laten we eerlijk zijn, echte vrijheid kent haar grenzen. Niet de kans om uit te dragen wat je vindt, wat anderen er ook van denken. Slimme mensen weten allang dat alle neuzen nooit in dezelfde richting zullen wijzen. Leven en laten leven is verstandiger. Werkt nog bevrijdend ook. Niet verder vertellen.

Ondanks driekwart eeuw ‘bevrijding’ is de jeugd van tegenwoordig minder vrij dan ooit. Ja, de verzuiling is bijna over. Dankzij Groenlinks kun je die studieschuld in 30 jaar aflossen. Wie wil dat niet? Huizen zijn best betaalbaar. Zonder studielening en als je ouders je een ton – belastingvrij – schenken. [3] Het aardgas is op. Ondanks dat is de staatsschuld dat niet. De kinderen van jouw kinderen – en ja dat zijn die rare, luiervolpoepende kleine mensjes van wie jouw kroost meer houdt dan hun bloedeigen Mam en Pap – zullen nog decennia zuchten onder het coronajuk. Wie anders dan de toekomst van Nederland gaat de kosten terugbetalen, die wij ouwetjes doordrukken om nog een paar leven uit de hand van de dood te klauwen? [4]

Vrijheid is goed – rustig ademhalen nog veel beter – maar democratie is niet altijd vrijheid. In het wild is vrijheid beperkt, zeker als je een afwijkende mening hebt. Voor het geval je nog twijfelt aan de belangrijkste les van corona. Geen zorgen, ook al plukken we ze kaal, onze kinderen houden altijd van ons. Dat maakt ons de slechtste ouders ooit, niet ons kroost de liefste sukkels allertijden. Zijn ze natuurlijk wel. En lief. Verdienen veel beter. Wij verdienen hun niet.

Vrijheid is geweldig. Omdat je vrij bent om te doen en laten wat je wil. Bijvoorbeeld om vrijheid net zo gewoon vinden als sociale media. De wereld verandert. Dat is niet goed of slecht maar een feit. Onze ouders verwonderden zich ook over de moderne wereld. Wat hun eindpunt was, is ons beginpunt. Die geschiedenis herhaalt zich minstens vier keer per eeuw. Hou op met klagen en ben dankbaar dat vrijheid de norm is. Stop met zeuren over respect voor vroeger en kijk eens naar jezelf en wat jij en ik nalaten aan de volgende generatie. Misschien zijn we toch niet zo geweldig (als onze bankrekening of de waarde van ons huis ons doet geloven.)

Psst

Waar ging dit verhaal ook alweer over? Oh ja, dodenherdenking. Terug naar de gruwelen van toen. Wat was nou het mooiste aan het einde van de oorlog? Linea recta worden Nederlandse soldaten naar onze voormalige kolonien gestuurd om die te her-ver-door te bevrijden van hun prille onafhankelijkheid. Alles in het leven is context. En andermans poen en tranen, maar vooral [andermans] vrijheid. Laat je niet gekmaken.

Kopfoto gemaakt door Stijn Swinnen, gevonden op Unsplash en Photo by Neil Thomas, gevonden op Unsplash. Afbeeldingen zijn bewerkt en gecombineerd.

[1] Heerlijk die foute grapjes. Graag zakken vol gerechtvaardigde verontwaardiging, graag en snel svp.

[2] Als het Cidi niet boos doet, worden de sponsors het, gevalletje dominodag.

[3] Er is geen kostbaarder democratische parel dan Artikel Een van ‘onze’ Grondwet.

[4] Niet aan Mark Rutte vragen, die is nou al dement. Krijg je ervan als je krampachtig probeert te vergeten [waar vrijheid en democratie voor staan.]

Gemene Oude Coronamensen

Zeg maar iedereen boven de 18. Kan ook 16 zijn hoor. Niet dat de jonkies er een stem in hebben.

Vandaag in “vroeger was alles beter – behalve de jeugd van tegenwoordig” krijgt GJ de laffe bijsmaak van het boodschappen doen maar niet weg nadat een klein meisje van vier enthousiast de ijsjes in die hele grote tas propt.

Traditiegetrouw doe ik boodschappen als Rutte op TV balkt – nee, goed lezen, Mark balkenendet niet, ‘onze’ premier balkt als in geblaat – over hoe onze rechtsstaat door de coronacrisis te laveren. De eerste keer, ergens rond maart 2020 is die traditie er nog niet. Een gezellige zondagmiddag op de bank bij de buuv met teveel wijn en bier kijken we om zes uur naar het nieuws. Alles moet op slot, nu! Onze democratie is in gevaar, daarom is er geen tijd te verliezen. Behalve het eindeloze gezwam van, door en tussen politici natuurlijk. [2]

De volgende keer ga ik maar boodschappen doen als Rutte weer het angstalarm laat afgaan op TV [1]. Ik blijf me erover verbazen, waarom tot zeven uur ’s avonds wachten als Nederland in brand staat? Treffend dat onlangs de ochtendrechter van dienst er hetzelfde over denkt en gehakt maakt van de avondklok. Blijkbaar zijn sommige mensen slimmer dan anderen, want de middagrechter draait de avondklokgehaktmolen terug. Jojo-effect! Iedere 50-plusser – behalve Henk wat-er-ook-gebeurd-ik-ben-onschuldig Krol natuurlijk – weet dat Back To The Future een hindernisrace is. Het geonthakte resultaat is weinig fraai, moeilijk verteerbaar en ligt zwaar op de maag.

Sinds een paar jaar ben ik vrijwilliger bij de verkiezingen. Omdat ik een sleutel van de voordeur heb. De wekker gaat om half vier. Ik sta op, douch doe de schooldeur open. Het zeil in de gymzaal heb ik natuurlijk al de vorige avond geplakt. Een half uur later komt de bezorgdienst twee verzegelde afvalcontainers [haha] brengen gevuld met geurloze, propere stembiljetten en -lijsten. Vervolgens doe ik mijn ogen dicht tot zeven uur wanneer de eerste ouders hun kinderen bij de vroege vogelopvang dumpen (indien niet vitaal beroep, lees pre-corona). Dan ga ik naar huis. Ondanks dat ik mezelf voorneem nog een uurtje te pitten, stap ik wéér onder de douche en de echte dag begint. Ondertussen draag ik wel mijn steentje bij aan ‘onze’ democratie maar niet aan het milieu [5]. Het is eigenlijk meer een vriendendienst. Ze schijnen me te vertrouwen. Vast omdat ik geen politicus ben ofzo.

Eerder vandaag kopt Trouw dat er licht gloort aan de horizon, gegarandeerd goed nieuws tijdens de persconferentie van vanavond. Best handig, als je de officiele overheidswebsite keer op keer herlaadt heb je geen tijd om je te verwonderen over vermeende politieke inmenging een dag eerder bij Herstel-NL. Hoogopgeleide – niet dat het iets zegt – en vooral vooraanstaande leden zwaaien zonder opgaaf van reden plots af. Niet onder druk van de overheid. Mistig. Blijkbaar komt er vanavond een goed-nieuwsverhaal van onze premier en Minister van Volksgezondheid. Oh nee, ik heb al boodschappen gedaan. Zondag zou ons Mam – mis je, hou van je – 79 zijn geworden. Mam zei altijd “als je hoofd er niet opzat…” Niet alleen bij mij hoor, maar ze heeft nog steeds gelijk, dus ik om zeven uur naar de winkel voor paprika & co. [11]

Eerst stream ik live een foto van mijn blote benen in een tennisbroek naast wat bleke, rode februaripaprikaatjes. Vervolgens vraag ik wat er is gebeurd op TV om daarna een bonusplaatje te schieten, eveneens in korte broek maar dit keer bij de paasbokkenpootjes. Je verzint het niet, ze bestaan echt die paasbokkenpootjes. En lekker! De bijdehandjes zijn duidelijk in de aanbieding want een “zogenaamde vriend van vroeger” kaatst de bal terug door me gerust te stellen dat ik me niet hoef te schamen voor mijn bokkenpoten. Touché en superscherp. Ik schiet in de lach. Fout! Zo krijgen oudjes een slechte naam. GJ is alweer de enige boven de dertig in de supermarkt. Terwijl ik in de rij sta om mijn paprika en mosterd (het is februari, hartje winter, zeg maar maaltijd stamppot peen en ui) af te rekenen, staat er voor me een klein, lief, guitig meisje. [7]

Als een week voor de kerstvakantie het onderwijs plotsklaps weer op slot gaat – scholen krijgen een volle dag meer [de volgende] [6] dan vlaaienbakkers [nul] om zich voor te bereiden – hangt er die laatste schoolmiddag van het jaar een klein meisje van een kilo of 15 kilo aan mijn been. Zich veilig vastklampend aan mij [10], vraagt het kleine engeltje de juf of ze morgen niet met de helft van de klas mogen terugkomen. En dat is slechts het gedeelte van de ijsberg boven water die de volgende generaties voor ‘onze’ corona moeten afbetalen [3]. Ongewild en ongehoord. Als grote mensen praten, houden kinderen hun mond. Zo achterhaald. Toch hoor ik niemand over inkomensafhankelijke AOW.NU of directe afschaffing van de hypotheekrente terwijl die NU toch echt nul is. [4] Nee, 50-Plus waar zelfs GJ op mag stemmen, wil graag een procentje meer. Zinloos, als je het goed hebt maar nooit tevreden zult zijn met wat je hebt, helpt een beetje meer ook niet. Behalve natuurlijk 50-plus mensen zonder kwaliteiten aan een pluche baan te helpen.

“Mama, mag ik de ijsjes in de tas doen?”

[Hé, als GJ in korte broek loopt mag het misschien wel februari zijn, maar is het dus ook lekker weer. En daarmee ijsweer].

“Tuurlijk lieverd.”

Pas als de ijsjes smelten vormen ze de druppel die de boodschappentas doet overlopen. IJsjes in de tas is niet de eerste keer dat het jonge poepie wil helpen en na die kipkiloknaller en zes brede blikken sperziebonen wordt die tas wel erg zwaar.

“Mama de tas is zwaar.”

Dezelfde moeder die vanmiddag nog het haar van haar kleintje in een paardenstaart vlecht is nu onverbiddelijk want “jij wil het allemaal dragen.” Erger nog, de cassiere geeft Mama gelijk. En ik, zegt de man zonder kinderen, zeg niets. Natuurlijk komt het goed. Mama’s zijn Mama’s omdat ze Mama’s zijn. Mama pakt met de ene hand de zware tas en met de ander haar kleintje. Het poepie krijgt van de cassiere nog een aai over haar bol en lacht van oor tot oor. Als je vier jaar oud bent weet je prima dat corona slecht is. Hoe gruwelijk vals ontdek je pas als ik dood ben en Mama hopelijk [Rijke] Oma heet.

Raar maar waar, tijdens de duo-toespraak van ‘onze’ premier en Minister van Volksgezondheid valt ongetwijfeld het woord solidariteit. Wat een holle frase. Bestaat aardgassolidariteit bijvoorbeeld. Hoezo? U weet wel, bodemschatten die van alle generaties zijn maar door een enkele generatie [de onze] verbrast worden voor consumptieve doeleinden omdat het leven zo zwaar is. Op zo’n moment prijs je jezelf, licht laf, gelukkig dat je er niet meer bent als de eerste tranen van je kleinkinderen vloeien omdat ze niet voor hun kroost kunnen zorgen, gedwongen de negatieve erfenis van oma en opa af te betalen. Welkom kleintjes in onze fantastische, democratische rechtsstaat. Veel plezier [gewenst]. Weinig keuze.

Dat kleine meisje in de winkel heeft net haar eerste lesje gehad over hoe gemeen grote mensen zijn. Haar moeder had het kunnen weten, maar kan er ook niets aan doen. Zij besteed liever haar tijd met haar dochtertje. Uitstekende keus. Samen ijsjes eten op een warme februaridag bijvoorbeeld. Gelukkig is klimaatverandering niet echt en neemt niemand statiegeld serieus. Sorry lieverd. Eén geluk, tegen die tijd is de techniek voor levensechte hologrammen zover gevorderd dat René Froger niet onder de zoden te stampen is en blijft zeuren over dat “eigen huis, een vers kopje thee”. Zoete dromen allemaal en geniet van je verse vrijheid. Tot verkiezingsdag. [8] Daarna luistert de politiek weer 48 maanden alleen naar zichzelf. Happy avondklok – nieuw en verbeterd! – iedereen.

Ben ik nog iets vergeten? Nee hoor, de dag erna krijgen mijn buren een sorry-appje dat ik om half vier onder de douche sta. Voor ‘onze’ democratie. Niet dat ze iets durven zeggen met dat drumstel in de woonkamer [echt waar].

Kopfoto gemaakt door Jon Tyson, gevonden op Unsplash. Afbeelding is bewerkt.

[1] Soms doe ik ook boodschappen als er geen staatspersconferentie is. Niet dat het toeval is dat ik de coronapersconferenties altijd net mis. Knorrende maag enzo [luxe-probleem].

[2] En zo is de coronacommunicatiecrisis geboren.

[3] Jouw middelbare schooldiploma is uit 2021? Dan nemen we liever een jonger iemand [zonder corona].

[4] Hypotheekrente nul voor iedereen? Misleidende redenering, een politicus waardig.

[5] Twee keer achter elkaar douchen? 50-Plussers geven duidelijk niks om het milieu.

[6] Hoezo coronacommunicatiecrisis?

[7] Dat kleine meisje mag vast met Mama mee omdat door corona het uitzenden van de Berenboot/Sesamstraat ‘financieel niet langer verantwoord is”.

[8] Of denk je dat de aangekondigde versoepeling geen verkiezingsstunt is. Na de verkiezingen iedereen weer terug naar het nieuwe normaal. [9]

[9] Zou dan ook het deelnemen aan een talkshow [die informeren zo goed, vooral als Paul de Leeuw niet presenteert] van het lijstje wat mag na negen uur avondkloktijd worden geschrapt?

[10] Beloofd is beloofd. Punt.

[11] Paprika & Co., niet chips enzo.

Tosti’s en Knakworst. Beste Lunch Ooit – Met Gulle Kinderlach

Als je dacht dat het waterijsalarm van vorig jaar een hoogtepunt was, het leven kan nog zoveel beter.

De zomervakantie komt eraan en GJ voert nauwelijks meer iets uit. Geen grapjes aub, het ritme van de kalender dwingt me. Zoveel borrels en etentjes, de omzet van mijn lokale supermarkt loopt een gevoelige deuk op.

Veel mensen mopperen over sociale gebeurtenissen rondom het werk, ik niet. Met mijzelf de afspraak gemaakt dat ik altijd even mijn neus laat zien. Het is goed om de mensen met wie je dagelijks samenwerkt ook eens in het wild te spreken. Ik vermaak me overigens altijd prima.

Dit keer is de extracurriculaire activiteit net even anders, een vrijwilligerswerk-“verplichting.” Eerste keer voor mij en ik weet niet precies wat ik moet verwachten. Beschaafd kwartiertje na aanvang kom ik binnen. Ruim voor de klok kwart over slaat kreunt mijn telefoon al onder de belletjes en appjes. “Waar blijf je?” Nee, mijn populariteit is niet ineens ontploft, ik ben vrijwilliger op een basisschool. Gert-Jan de klusjesman en het is een van de meest briljante dingen in mijn leven ooit.

“Mijn vader heeft ook een boormachien.”

“Zooooooo dat wiel is wel rond.”

Makkelijker om een antwoord te verzinnen op de eerste kreet dan de tweede. Maar waarom zou je, kinderen babbelen toch wel. Open, nieuwsgierig en onbevooroordeeld als ze zijn is het iedere keer weer een feest.

Was ik maar een dagje wel slimste maar niet de leukste thuis dan had ik bedacht dat op een school kinderen de lunch verzorgen. De concierge schopt me zowat naar binnen, volledig verdiend in dit geval. Een tweede gezwinde terechtwijzing onder mijn kont, lanceert GJ vanuit de lerarenkamer het rechte pad op, richting lunch.

De kinderen zien me al aankomen en vragen enthousiast mijn naam. “Dan mag u daar gaan zitten.” Eentje staat er tosti’s te bakken, een ander vraagt me wat ik wil drinken en schenkt vol overgave melk in een kartonnen beker. De kinderen zijn zo druk om het ons naar de zin te maken. Omgekeerde wereld. Maar voor dat ene uurtje per jaar… Moet kunnen.

Voor mij op tafel staat een bord waarop fier een zelfgemaakte kaart prijkt. “bedankt voor het komen gert-jan <3.”

Niet echt aardig, maar ik heb liever dat de mensen op mij wachten dan andersom. Ook al ben ik nog zo’n grote jongen, als de verbijstering van mijn falen inzinkt, neemt het gigantische proporties aan. En terecht! Onder het bord ligt een tekening die als placemat dient. Prachtig toch? En dan ben ik nog dom genoeg om te laat te komen ook.

Krijg van de juf ook nog huiswerk mee in een tasje dat zegt “Ik ben leraar, wat is jouw superkracht?” Telraamreparafluisteraar misschien?

Het menu bestaat uit tosti’s, knakworstjes en krentebollen. Keifantastisch! Maar het beste zijn wel de vier breedlachende kinderen. Daardoor smaakt alles duizend keer beter. Nog nooit zo lekker en gezellig gegeten. Dank jullie wel.

De tafel is alleen voor volwassenen gedekt, da’s een beetje raar op een lagere school. Ik moet er wat aan trekken en de juf is sneller overtuigd dan de kinderen dat iedereen aan moeten schuiven, zo hard doen de leerlingen hun best. Tosti’s zijn toch wel lekker en we hebben nog wat stoelen, dus even later komen de kinderen erbij zitten. Beter. Nou klopt het tenminste.

Die laatste tosti’s worden zo ongeveer gaar gekeken terwijl de kinderen honderduit kletsen. Nog een week en het is vakantie. Als kleine spruit telde ik die laatste dagen van het schooljaar ook hardop af. Onze kleine koks zijn allemaal lid van de leerlingenraad. Als ik doorvraag, blijkt dat ze het netelige probleem van wie wanneer mag voetballen op het veldje naast school hebben opgelost. Ook het mysterie van de vuilnisbak was snel ontrafeld, zo vertelt mijn jonge, charmante tafelgenoot. Helaas maken wij grote mensen er nog steeds een puinhoop van denk ik ondertussen.

De bel gaat maar onze jonge gastheren hoeven nog niet terug naar de klas. We eten even rustig af. Bij het afscheid krijgt iedereen een hand en wordt plechtig bedankt. De kinderen gaan alleen maar harder stralen. Ik ook hoor. Fantastisch toch?

Jullie kennen mijn onwrikbare standpunt: grote mensen zorgen voor kleine mensen. Andersom? Nou voor heel even dan en maar een ietsiepietsie. We moeten tenslotte niet overdrijven.

Iedere generatie wil een goed leven voor zichzelf maar bovenal een beter leven voor de kinderen. Als onze kinderen over een paar jaar zelf Mamma en Pappa zijn, is dat ook hun grootste wens. Laten wij ze daarbij helpen en beginnen met onze eigen rommel opruimen. Statiegeld iemand?

PS, van de week tussen de etentjes door even een paar ansichtkaarten kopen om de kinderen te bedanken. Grote mensen zorgen tenslotte voor kleine mensen. Moeten we het wel serieus nemen.

Heelhuids in Holland (7/7)

Mazar-i-Sharif – Salang – Kaboel – Dubai – Rotterdam (11 – 17 augustus)

Waarin GJ kabaal in Kaboel maakt, heelhuids in Holland terugkomt (en zijn nichtje bijna lukt wat de Taliban niet is gelukt), maar vooral Mam mist.

Mam

Vandaag is een waardeloze dag. Het is 11 augustus 2014. Het is het precies een jaar geleden dat mam overleed. Op zo’n moment besef je hoeveel je iemand mist en hoeveel ze voor je betekent. Ik herinner me Moederdag nog in mei. Ik heb me de hele dag bezig gehouden met de schuur opruimen, ik was zo onaanspreekbaar dat ik iedereen het liefst uit de weg ging.

Gelukkig heb ik gisteravond een berichtje naar Nederland kunnen mailen dat mijn telefoon nog in Kaboel ligt en ik niet weet of ik kan mailen, dat lukt inderdaad niet. Wel heb ik een kettinkje met een Maria medaillon meegenomen en de hele dag gedragen, jaren geleden van Mam gekregen. Haar voornaam is ook Maria. Geen idee wat de Afghanen er van denken, maar eerlijk gezegd vind ik dat voor een keer absoluut niet belangrijk.

Continue reading