Willem Engel: Walgelijk en Waanzinnig

Zo blij dat meneer Walgmans geen dubbele voornaam heeft. Walg-Jan bijvoorbeeld.

Viruswaanvoorman Willem Engel verveelt zich en besluit te walgen van Nederlandse wapenleveranties aan Oekraine. Omdat een dag 24 uur heeft. En iedereen een hobby bezigt.

Tunnelvisie, narcisme? Wetenschap dient de wereld middels antwoorden en oplossingen. Dat is niet hetzelfde als narcisme, eigenbelang en vrijwillige tunnelvisie. Het OMT heb ik niet echt hoog zitten. Minder praten, veel minder schijnwerpers en meer wetenschap. Terwijl gans Nederland avond na avond thuis opgesloten zit, reist viroloog Marion Koopmans naar China om te ontdekken dat ze voor eeuwig besmet is met het naiviteitsvirus. Verder levert het de wetenschapper niks op. Hooggeleerd en toch ontdekt ze de waarheid pas ver weg. Lees meer Kuifje is mijn motto. [2]

En herinnert u zich deze nog? De donkere winter van 2021 is nog maar net neergedaald. Hooggeleerd, maar dan van de beperkte, nimmer muterende variant: mijn virus is mijn alles. Een kekke [1] omschrijving van wetenschapoloog Jaap van Dissel. De avondklok wordt ingevoerd en de RIVM-viroloog bijt Willem Engel tijdens het kort geding minachtend toe dat de Viruswaarheidvoorman zelf ‘de statistieken kan inzien.’ Een zware vorm van narcisme, egoisme en neerbuigendheid een wetenschapper onwaardig. Had de RIVM viroloog zijn walging onderdrukt en Engel vaderlijk toegesproken, had dat veel slachtoffers gescheeld.

Overigens is Willem Engel net zo’n onvolmaakt persoon, niet vanwege de beperkende oogkleppen maar door zijn naarlingengedrag – als u begrijpt wat ik bedoel. Corona is inmiddels onder de knie zo lijkt het. Dus zoekt meneer Walgengel een nieuwe kwalhobby. En nee, kwal is geen ‘kekke’ afkorting van kwaliteit. Poetin valt Oekraine binnen en zaait dood en verderf. ‘Ik begrijp wel wat hij doet’ wauwelt Willem Engel in response. Tegelijkertijd verstuurt Walgmans – vast om de tijd te doden – en omdat hij niet begrijpt dat je met carnaval danst, host en bralt, dás meer dan genoeg gekte op een stokje, zijn aangifte wegens onze illegale wapenleveranties aan Oekraine. Waarschijnlijk omdat meneer zo dol is op mensenrechten. Heeft hij even geluk dat die bestaan.

Terug naar triest. Je zou bijna denken dat Willem Engel’s echte hobby dood en verderf zaaien is. Alles is toegestaan. Hij is niet de eerste in de geschiedenis. Daarnaast, de duivel begon als engel.

Oster, niet oosterburen, zo heet Pasen in Duitsland. Dat feest vieren we binnenkort. Geen idee wanneer het valt volgens de Russisch-orthodoxe kerkkalender. Het duurt misschien nog een paar dagen [max 40], maar net zo binnenkort geeft Gerhard Schröder, Duits Bondskanselier van 1998 tot 2005, eindelijk zijn baan als bovenbaas van Rosneft op. De oliemaatschappij is het twee-na-grootste bedrijf van Rusland en het een-na-grootste Russische staatsbedrijf. Gazprom is de enige bovenbaas. Gas is nou eenmaal lichter dan olie. Een paar weken geleden meldde kranten dat hij binnenkort zitting in de Raad van Bestuur van Gazprom neemt. Dat gaat vast niet gebeuren. Sappige vraag: wie volgt hem op?

Wat een rare profielfoto. En weer moet ik denken aan pasen. Op Twitter heet Willem Engerd ‘dancalegria’. Om de een of andere irritante reden vertaalt Twitter in mijn browser Nederlands in Engels. Moet even goed lezen maar het lijkt net of er staat ‘dance callgirl’ Zou Willem Engel dan toch echt de loopjongen van Poetin zijn en naar zijn pijpen dansen? [666]

‘Ik word genoemd’ aldus dansleraar X, die tevens iets met mensen doet. Gert-Jan ook, maar da’s meer afdeling babbeltje maken met aardige dames. Da’s best leuk, geloof mij maar. En zeker leuker dan oorlog maken. Zelf noemt X zich mensenrechtenactivist. Ik zeg: gemiste kans. Om een woordenboek open te slaan en jezelf te verrijken. Geestelijk. Nee, niet voor het lemma mensenrechten, da’s nogal een flexi-ding maar de diepere betekenis van het woord engel. Want dat is Willem X zeker niet. Poetin, je mag hem hebben, veel succes.

Jammer dat ik de afsluiter voor vandaag al heb geschreven anders had ik nog kunnen vertellen dat oud-Bondskanselier Schröder mede het initiatief nam voor de Nord Stream gaspijp tussen Rusland en Duitsland. Dezelfde lange buis die Duitsland nu voor straf niet meer in gebruik neemt. Voor even dan, de schoorsteen moet immers roken. Toch blijft de Audiman, Schröder is vier keer getrouwd met dus vier ringen, stug lid van de Raad van Aandeelhouders, een soort adviesorgaan van de Nord Stream pijpleiding. Zijn oud-onderdanen, lees het grootste deel van Duitsland, kunnen er iedere dag dat de Russische moordmachine losgaat tegen Oekraine langer duurt, minder om lachen.

Wat zou er gebeuren als je Chief Inspector Clouseau baas maakt van al die Russische energiebedrijven. De boel gaat sneller naar de bliksem [een zeer efficiente bron van energie, c.p.] dan door welke sanctie dan ook. Gelukkig hebben wij Willem Engel in de aanbieding. Wat je ook denkt van Walgmans, het is geen houten Klaas. Het element lucht komt eerder in gedachten, liefst gebakken. Poetin mag hem houden, krijgt de man met de langste, edelhouten tafel ter wereld er een hardhouten paard bij, gratis. En vers getimmerd in Troje.

Willem is geen engel en al helemaal geen duivel. Wat dan wel? Walgelijk.

Kopfoto gemaakt door Lorenzo Fustaino, gevonden op Unsplash. Afbeelding is bewerkt.

[1] Kek doet momenteel de ronde als hip woord onder wereldwijze wetenschappers die graag laten zien dat ze helemaal van deze blitse tijd zijn. En ze hebben nog Facebook ook. Wat wil je nog meer?

[2] Lees meer Kuifje. Kuifje in het land der Sovjets bijvoorbeeld. Met terugwerkende kracht actueler dan u denkt.

[666] Ondeugende associatie zegt u? Valt wel mee. Lees maar mee met GJ’s vijfstappenassociatieachtbaan. Poetin roept iets over atomski boem. Atomic is zo’n fout gabberhouseplaatje. Willem Walgengel en Vladimir Putin zijn bloedgabbers, OK Poeti is de baas en Engel de op bevel dansende beer, maar ach. Het origineel van Atomic komt van Blondie, die ook het openingsnummer van de film American Gigolo voor haar rekening neemt in 1980. En zie daar de trein der associatielogica met hoge snelheid het station verlaten. Nou alleen nog een stuk touw vinden om Poetin op de rails vast te binden.

Putin’s Oekrainse Oorlog: Stuur de Rekening Naar de Russische Oligarchen

Brute beren moet je kaalplukken, niet knuffelen voor wereldvrede. Dat werkte 60 jaar geleden ook niet.

Wat als we de kosten van de Russische invasieoorlog tegen Oekraine aftrekken van de bevroren banktegoeden van Poetin’s rijke vrienden?

Vandaag in Misdaad Mag Niet Lonen meer over rijke-mensenrechten. Misdaad mag niet lonen is een wapen dat overheden tegen eigen burgers inzetten, niet tegen graaivriendjes van een oorlogszuchtige Rus.

Boos, boos, boos, net de valse dwerg Gollem uit Lord of the Rings, het zoveelste voorspelbare boek over het gevecht tussen goed en kwaad. Zo ziet Poetin er uit op TV. Alsof hij ieder moment kan ontploffen en schreeuwen dat het niet eerlijk is dat het almachtige Rusland Oekraine na een paar dagen nog steeds niet heeft verslagen. Hoe eerlijk denk je dat Oekraine de oorlog vindt? Gelukkig heeft de Russische Beer nog kernwapens. Met Poetin zijn ze vast minder gelukkig.

Vergis je niet, nu hij deze oorlog tegen Oekraine begonnen is, heeft Putin niets meer te verliezen. En gooit hij toch een atomski-boembom op, zeg Kiev, dan zijn er twee dingen zeker. De afstand Kiev Moskou is 750 kilometer. Naar Amsterdam is het 1750 kilometer. De wind biedt weinig houvast, je weet tenslotte nooit uit welke richting die waait. Wel hebben Russische troepen Tsjernobyl ingenomen. Ja je leest het goed, Poetin heeft om onbekende, zwaar strategische redenen soldaten naar de ontplofte, nog steeds hoog-radioactieve, zachtgroen oplichtende, smeulende kerncentrale gestuurd. Door naar zekerheid nummer twee. Fijn om te weten: de beste scherpschutters raken hun doel van meerdere kilometers. Atomski-boem doen? Domme actie die betekent dat Poetin linksom of rechtsom het haasje is. Enige vraag is hoeveel licht de dode Russische leider dan geeft. Lijder, niet leiderschap, jij appelflap. Lotsbestemming komt altijd te laat maar ruim op tijd voor Pasen. Niet volgens de kalender van de Russisch-orthodoxe kerk, wel de onze. Herinnert u zich deze nog? Christenen vieren met Pasen de wederopstanding van Jezus uit de dood. Oekraine’s herrijzenis – of vertrouwen in hullie vrinden in ’t Westen – laat langer op zich wachten. Onze keuze. En mea culpa is nooit het antwoord op echte ellende.

Vroeger had je mr. GBJ Hilterman, orakel-opa die op zondag voor de radio de toestand in de wereld duidde. Alsof je zoiets objectief kunt doen. Toevallig begint mijn naam ook met een G en zit er een J in, dus noblesse oblige. Ik ben alleen geen meester in de rechten, GJ heeft economie gestudeerd. En nee, nul mea culpa, lees maar door.

Als dictator – democratisch gekozen politici spreken liever van onhandige autocraat, in geval je samen nog eens aan het banket zit [6] – maak je nou eenmaal vijanden. Risico van het [zelfverrijkings]vak zullen we maar zeggen. Als je goed [geld] scoort en dus veel vijanden hebt, moet je machtige vrienden maken. Na het uiteenvallen van de Sovjet Unie gaat het beregrote land voor een habbekrats in de verkoop. Een paar Russen worden absurd rijk, de rest lijdt honger. Misschien wel zo goed. Het lot heeft nooit bedoeld dat arme Russen rijke Londense voetbalclubs mogen opkopen, laten we eerlijk zijn. Aan de andere kant: hebben is houden. Deze dagen reutelen Westerse politici over keiharde sancties. Iedereen die ergens 100 miljard op de bank heeft staan, schiet in de lach, wat een onzin. Als je dit leest zonder 100 miljard, geen probleem, we leven in een vrij land. Je mag arm zijn, berearm zelfs. Geef het door aan je kinderen, geen bezwaar. Zo geweldig is onze doldwaze democratie. Niemand blijft poenbaas door dom te doen. 100 Miljard hier, 100 miljard daar en nog veel meer op plaatsen waar niemand van afweet, Londen of Zurich bijvoorbeeld, zie die goudstaven maar eens te vinden op Google maps. Ach gut, nou bevriezen ze die 100 miljard van me bij bank A. Dat geld heb je toch niet nodig, anders had je het wel uitgegeven. Daarnaast is er altijd nog bank B, bank C en zo voort. Trouwens, je krijgt het geld na afloop gewoon terug van het domme Westen. Wel zo handig als je wil investeren in de vrijwillig ververste Russische provinski Neo-Oekrainski.

Ik heb dus geen rechten gestudeerd. Wat ik voorstel zal vast wel in strijd zijn met de mensenrechten voor hele rijke mensen  [4], maar ik heb een plan. Is het eerlijk dat gewone Westerlingen een hogere gasrekening hebben omdat Poetin Oekraine in brand steekt? En banken doen het ook niet voor niks, rekeningen bevriezen is hard werk. Knopje hier, knopje daar, klik en klaar, u zegt het maar. Borrel amice? Tis tenslotte al bijna half vier, parbleu. Waarom zou het Westen de rekening voor de Russische agressie moeten betalen? [1] Laten we beginnen met een beheersvergoeding van, zeg, een redelijke half procent. Hebberigheid leidt immer en altijd tot oorlog en ellende. We incasseren maandelijks – vooraf natuurlijk – op de hoofdsom. Wanneer de sancties over zijn en Westerse regeringen weer openlijk onderdanig naar de Russische rijken likken, hebben die dus iets minder centjes. Ietjse pietsje.

Nou verdienen banken al geld genoeg, maar dit douceurtje gun ik ze. Erger is die gasrekening. Over het milieu dat onze kinderen erven, schrijf ik wel een andere keer, geld is belangrijker. Als de banken toch bezig zijn, waarom dan niet een extra half procent er bovenop, extra kosten zijn verwaarloosbaar. Van dat extra halfje kunnen huishoudens hier gecompenseerd worden voor de hoge gasrekening [3]. Wel zo eerlijk, dit is tenslotte niet onze oorlog. Ondertussen laten we Oekraine gewoon stikken, dom, dom, dom.

Wat heb je aan wapens als je niet durft te vechten als het meer dan moet? In Nederland wordt je vrijwillig militair. Minder doden is altijd beter dan meer maar militairen weten waar ze voor tekenen. En dat is niet het applaus. De enige die uiteindelijk onze veiligheid opofferen zijn politici die liever populair zijn dan ze Nederland veilig houden. Zoiets schijnt algemeen belang te heten. Nader, onafhankelijk onderzoek leert dat het toch echt – en ordinair – eigen belang is. Dode soldaten is het laatste wat blije politiek praatpoppen op het nieuws willen zien. Ach, voor het uitbreken van de tweede wereldoorlog vatte toenmalig minister-president Colijn [2] het al krachtig samen: gaat u maar rustig slapen. Om de volgende ochtend platgebombardeerd te worden als je een halfje bruin haalt in de Rotterdamse binnenstad.

Stingerraketten zijn dan wel weer geinig, in ieder geval leuker dan politici zonder idee. Een koe met twee uiers kan er nog een heli mee uit de lucht knallen, jachtvliegtuigen tot een kilometer of drie trouwens ook. Geweldig wapentuig [oorlogstechnisch gezien]. Als die dingen op Oekrabodem hadden gestaan voor Poetin het bevel tot de aanval gaf, had hij al veel eerder moeten roepen dat hij atomski boem had. Misschien had hij zelfs wel njet tegen de hele oorlog gezegd. En jij gelooft dat? Hoog tijd voor een baan als Kamerlid. Oorlogsvuurwerk is erg duur. Het gerucht gaat dat tijdens de eerste Golfoorlog de Amerikanen hun bondgenoten een gepeperde rekening stuurden voor al die knallende, brute bananen. De VS was ondertussen blij er vanaf te zijn. Net als een pak melk hebben bommen en raketten namelijk een houdbaarheidsdatum. Als dat morgen is, kun je beter vandaag de boel wat extra bombarderen en je vrienden de rekening sturen. Maar goed, nog een half procentje voor al het kostbare oorlogstuig en we zitten inmiddels op anderhalve procent per maand.

Er was ooit eens een vrouwelijke politicus die het uitzenden van vechtsport op TV wilde verbieden. Laat haar eerst maar eens uitleggen waarom Barbie – getrouwd met Ken – zoveel tijd doorbrengt met GI Joe. Ik bedoel maar. De broers Klitschko zijn topatleten van het hoogste niveau. Hun specialisme was de vechtsport. Ik ben superfan en heel veel Russen ook. Laat nou net de ene burgemeester van Kiev zijn. Broer is hoogleraar bewegingswetenschappen aan de lokale universiteit. En wat ziet Vitali Klitschko vandaag als hij uit het raam van het stadhuis van zijn Kiev kijkt? Dood en verderf, mensen en materialen, alles kapot door de bommen van Putin. Laten we hopen dat Oekraine wint. Dan kunnen ze beginnen met het land weer opbouwen. Dat kost een lieve cent. Gooien we gewoon nog een percentage bovenop die beheersvergoeding. Hoeveel bepalen we achteraf. Oorlogswonden likken is altijd duurder dan je vooraf denkt. Geldt trouwens voor beide zijden.

Maar dat is toch zielig voor die arme Russische triljardairs? Sorry, ik moet het woord arm niet gebruiken. Zielig is het ook niet. Weet je wat zielig is, Oekrainse moeders op de begrafenis van hun kinderen die vochten voor huis en haard, denkend aan hoe hun ‘vrienden’ in het Westen ze laten verzuipen in een zee van bommen en kogels.

Net zo verdrietig is dat Poetin’s vrienden na afloop hun centjes gewoon weer terugkrijgen. Die maken zich niet druk. Sowieso, als je rijk bent, verveel je je. Zo’n lichtverteerbaar, vijf-minuten, snack-oorlogje tegen een afvallig, ondankbaar dwergstaatje als Oekraine is weer eens wat anders. Plezant. Maar waarom reutelt Poetin dan al na een paar dagen ineens over kernwapens? Gaan dingen niet helemaal volgens plan? We weten allang dat ze die hebben. En Oekraine niet meer. Hebben ze sinds 1991 geen spijt van. Tot vandaag.

Als hij wint, zal Poetin Oekraine nooit teruggeven, waarom houden wij dan niet het geld van zijn corrupte vrienden die hem geen strobreed in de weg leggen? Duurbetaalde advocaten? Mensenrechten? Universele mensenrechten misschien? Geintje, oorlog kent geen recht, alleen verliezers. Iedereen weet dat het beste deel van oorlog, het einde is. Dat is niet hetzelfde als einde aan de ellende.

Putin heeft niets te verliezen. Rijke gelegenheidsvrienden die hem de hand boven het hoofd houden wel. Alles. Pel ze als een ui. Pak hun financiele macht planmatig en beetje bij beetje af en Poetin’s zeer competente dokters blijken ineens een obscuur type hartaandoening over het hoofd te hebben gezien. Het soort waardoor de Russische president vanavond nog en zeer onverwacht [zeggen welingelichte bronnen] een fatale hartaanval krijgt. Zo werkt het daar nu eenmaal, oeps. Dan is morgen wel Oekraine vrij. Gaat niet gebeuren, in het Westen gaan individuele rechten [vooral van rijke buitenlanders die eigen land leeggeroofd hebben] nou eenmaal boven universele rechtvaardigheid. Laat D66 minister van Defensie Kajsa Ollongren zich daar maar eens uitpraten. Wauwelen over zware sancties is makkelijk. Geen Stijl niet objectief? Welkom bij de club.

Meer dan misleidend om een citaat zo af te breken, zelfs al is het er een van D66 kwaliteit zonder ruggegraat. Breekt wel makkelijker.

Live lezend op Rijksoverheid.NL: ‘Minister Ollongren: ‘Illegale daad van Rusland met ernstige gevolgen.’ Moet zwaar zijn om bij de Rijkspropagandadienst te werken en proberen nog iets te maken van de uitspraken van politici. Stoppen we toch gewoon na ‘ernstige gevolgen’ en negeren we de rest: ‘in de eerste plaats voor de Oekraïense bevolking.’

Sorry Oekraine, ik weet al jaren niet meer waarop ik moet stemmen. Misdaad mag dan niet lonen voor gewone mensen, politici weten wel beter. Net als de Finnen, die bereiden zich voor op een strijd ter voorkoming van de tweede honderdjarige inlijving door de dronken Russische buurbeer. Ollongren stamt van oude Finse adel. [Finland was 600 jaar onderdeel van Zweden.] Ter plaatse heet hare blonde Excellentia ‘jonkvrouw’, zo moeilijk is dat Fins nou ook weer niet. Heeft een polder-Zweeds-Finse jonkvrouwe niets beters te doen dan onzin orakelen op de Nederlandse TV? Echt-edele Finnen hebben ondertussen andere dingen aan hun hoofd. Die volgen noodgedwongen het voorbeeld van de Oekrainers en bereiden zich voor hun land met lijf en leden te verdedigen. Noblesse oblige, daar is geen adelijke titel voor nodig. [5]

Dat is het voor vandaag. Nog even de uitsmijter. Zou de Zweeds-Nederlandse Nederlandse minister van Defensie Kajsa Ollongren ook haar dubbele nationaliteit mogen behouden als die Russisch-Nederlands is? Da’s pas een ernstig vraagstuk.

Kopfoto gemaakt door Max Kukurudziak (vlag Oekraine), gevonden op Unsplash en Rostislav Artov (standbeeld ‘Moederland’ in Oekraine), gevonden op Unsplash. Afbeeldingen zijn gecombineerd en bewerkt.

[1] Vandaag is niet de beste dag om aan mijn hoofd te zeuren over Nederlands’ koloniale verleden en hoe we daarmee in het reine komen. Het is tenslotte oorlog in Verwegistan.

[2] “In 1940 vluchtte de Nederlandse regering naar het Verenigd Koninkrijk nadat Nederland werd bezet door de Duitsers. Colijn veroordeelde deze vlucht in scherpe bewoordingen. Hij verwoordde zijn standpunten in een brochure getiteld Op de grens van twee werelden, die half juli 1940 in druk verscheen. Hij riep daarin op de realiteit van de Duitse overmacht te aanvaarden.” Niets nieuws onder de zon. Citaat via Wikipedia.

[3] Obesitas is alleen een beroepsziekte voor politici, jij en ik moeten gewoon minder eten.

[4] Laten we eerlijk zijn, wie wil er leven in een wereld waarin zelfs rijken geen gegarandeerde mensenrechten hebben. Hel zeg je? Voor arme mensen is zo’n wereld nog veel wreder.

[5] Excellentie als aanspreektitel is niet adelijk meer een straaltje anti-democratie.

[6] Laten het dan meteen goed doen, halve procentjes is gerommel in de marge. We belasten de bevroren tegoeden van Russische rijken ook meteen voor de aanleg van haveninstallaties voor het laden en lossen van vloeibaar gas overal in Europa. Weet zeker dat ze daar blij van worden. Hadden we die namelijk gehad, had Putin nooit deze oorlog durven beginnen en waren de Russische oligarchen nog steeds stinkend rijk en welkom aan de Franse Riviera. Gelukkig zijn ze in Londen altijd welkom. Alleen wel graag je Novichock zenuwgas thuis laten. Of beloven het alleen op mede-Russen los te laten. Mooie blauwe ogen trouwens Boris [Johnson].

[7] Ja, de wortels van D’66 minister van Defensie Kajsa Ollongren zijn relevanter dan je denkt. Zowel Zweden als Finland zijn geen lid van de NATO. Wilde bijna Rusland typen, maar die dus ook niet.

Met Bloederige Groeten uit Moskou

En nee, het is hier niet gezellig.

Natuurlijk is het niet eindelijk misgegaan (dat komt vast nog) en dit is ook geen reisverslag. De originele titel van het boek is “From Russia With Blood” een woordgrapje op een James Bondavontuur dat “From Russia with Love” heet, zeg maar lieve groetjes uit Rusland.

Ons Pa jarig is jarig. Als we terug zijn uit eten, kijken we nog even het NOS journaal. De praatpop van dienst reutelt dat Nederland goede kans maakt [op wat?] bij het internationale strafhof tegen Rusland vanwege het neergeschoten vliegtuig, beter bekend als vlucht MH 17. Wat een onzin, er is zelfs geen hoop op een digitaal duimpje de lucht in. Niet dat je daar wat aan hebt.

Politici als de Russische president Vladimir Putin zien de wereld als hét gevecht om dé taart. Die taart krimpt of groeit niet, de enige vraag is: kun je wat van de portie van de ander afsnoepen. Ieder succesje voor Moeder Rusland moet dan wel een verlies voor ons betekenen. Gert-Jan betwijfelt of die taart niet groter of kleiner kan worden, maar hij is dan ook geen politicus. Ik ben meermalen beschuldigd te denken – en handelen – vanuit een speltheoretisch paradigma – een moeilijke manier om te zeggen dat ik schaken en vooruitdenken (oorzaak en gevolg) aardig vind.

Na het vallen van de Muur die Oost- en West-Europa scheidt, gaat alles van waarde in Rusland voor een habbekrats van de hand. Een paar mensen zoals Roman Abramovich, eigenaar van de Britse voetbalclub Chelsea, worden fabelachtig rijk. Ik zou ook geen nee zeggen tegen 13 miljard voor een prikkie.

Als de eerste president van het post-communistische Rusland fysiek op instorten staat wegen overmatig drankgebruik zoeken de rijke winnaars koortsachtig naar een betrouwbare, manipuleerbare opvolger voor Boris Yeltsin. Achteraf vinden ze hem niet in Vladimir Putin die in 1999 president van Rusland wordt. Sindsdien is hij officieel – en ook een tijdje onofficieel – maar vooral onafgebroken de grote baas in de voormalig Sovjet-Unie. Als ex-geheim agent, hij spreekt vloeiend Duits, heeft Putin een hekel aan iedereen die tegen hem is en landverraders in het bijzonder. Die moeten dood. De schrijver van James Bond kan het niet beter verzinnen.

In “From Russia With Blood” stelt Heidi Blake Rusland en Putin in het bijzonder verantwoordelijk voor iedere spion of persoon die ook maar naar het zere been van Rusland waagt te kijken – en sterft. Zoals altijd is de beste propaganda een angstige vijand. Het boek spitst zich toe op het Verenigd Koninkrijk. In 2007 treft de kredietcrisis het land harder dan de meeste andere landen. De Britse hoofdstad Londen heeft een centrale functie in het wereldwijde financiele systeem. Ook is Europa stiekum meer en meer afhankelijk geworden van Russisch aardgas en die kraan kan altijd dicht. Dat bewijst Putin tijdens het landje-pik met Georgie. Niet kies of wijselijk maar onze grote leiders houden hun kaken stijf op elkaar.

Van het een komt het ander. Keer op keer vermoeden de Britten vuil spel als er weer iemand te gezond en te jong een hartaanval krijgt. In 2006 wordt de Russische overloper Alexander Litvinenko ineens ziek, dit keer valt er niks onder tafel te schuiven. Drie weken later sterft hij aan de gevolgen van radioactieve vergiftiging. Het Westen ziet een horrorverhaal ontvouwen, toch veegt de Britse overheid het snel onder het stralende gras. Grotere zaken waarover de machtigen der staat moet waken. In ons belang. Russische oligarchen die heel Londen opkopen bijvoorbeeld. Jarenlang wordt de weduwe Litvinenko door de Britse overheid tegengewerkt totdat ze in 2016 een pyrrusoverwinning behaalt. Nou én dat Putin haar man heeft laten vermoorden? De Russische leider scoort zelfs een bonus: extra angst, gevoed door het ontzag voor de reikwijdte van zijn nietsontziende dodelijke tentakels. En die priemen verder dan slechts vreemde bodem. Twee jaar later probeert Moedertje Rusland voormalig spion Sergei Skripal te vermoorden door Novichok,et het dodelijke zenwugas op een deurklink te smeren. Hij en zijn bezoekende dochter overleven en wonen nu onder een valse naam in Nieuw Zeeland.

In augustus 2010 wordt het ontzielde lichaam van Gareth Williams, een wiskundig genie dat de Britse geheime dienst helpt, thuis gevonden. Een codebreker die werkt aan het ontrafelen van complexe versleutelingen, in gebruik bij zowel Russische criminelen als politici gebruiken. De echte politie denkt dat het moord is, de lijkschouwer ook maar de afdeling contra-terrorisme gooit de reputatie van een voormalig collega snel te grabbel door iets te verzinnen over afwijkende sexuele voorkeuren en een grote collectie pruiken. Nou en? Die vent is slim en vecht voor ons! Weer wint Poetin. Wie wil nog voor James Bond spelen als je eigen regering je in de dood zo behandelt?

Jarenlang kijken de Amerikanen met afgrijzen naar die slappe hap in Groot-Brittannië. Totdat in 2015 Mikhail Lesin “per ongeluk” wordt doodgeslagen in een hotel in Washington. Blijkbaar is het echt per ongeluk want de mannen die ingehuurd zijn door een rijke vriend van Putin hebben “slechts” opdracht de overloper professioneel in de poeier te meppen, duidelijk een vak apart. Natuurlijk is het een van die 12 maanden in het jaar voor “betekenisvolle” toenadering tussen Rusland en het Westen en ineens hebben de Amerikanen geen kritiek meer op hun Britse evenknieen. Ook zij stoppen het onderzoek in de doofpot. En weer een dode. En weer wordt overlopen een tikje minder aantrekkelijk.

Tien jaar nadat de Britse stralingsexpert ontdekt dat Litvinenko vergiftigd is met een radioactieve stof, pleegt Dr. Matthew Puncher op ingewikkelde manier zelfmoord. Of is zijn dood in 2016 onvrijwillig? Het antwoord op die vraag maakt niet meer uit. Iedereen in het vakgebied kent inmiddels het verhaal en er zullen nog maar weinig Westerse experts zijn die iets onaardigs over Putin durven zeggen. Dat alles omdat politici geen leiders zijn, maar omhooggevallen dinges. Liever 1.000 onzichtbare lijders dan een zichtbaar slachtoffer. In het landsbelang! En zo wint Putin alsnog het gevecht dat hij onmogelijk kon winnen. Angst is een wapen dat verder straalt dan welke atoombom dan ook.

Met een semi-sensationele boek doet Heidi Blake haar best om een sappig verhaal te serveren. De Buzzfeed verslaggever mist daardoor de kern van de zaak. Het gaat niet om het aantal moorden. Of ze allemaal in opdracht van Putin zijn is ook niet belangrijk. Wat telt is het effect op onze vrijheid. Vrijheid is een taart en die is keihard gekrompen. Niet dankzij Putin, maar door de trekpoppen die zich onze leiders noemen.

Les een van leiderschap: een echte leider eet als laatste. Zullen we beginnen met halvering van de taart, euh het salaris van alle politici? Beter inlevingsvermogen, meer nationale veiligheid enzo? Putin is zeker tegen, dus kun je best voor stemmen. Als je de kans krijgt in onze ‘representatieve’ democratie.

Die Magnitsky-wet is zo gek nog niet.

From Russia with Blood: Putin’s Ruthless Killing Campaign and Secret War on the West door Heidi Blake (2019) ISBN 978-0008300050 (Engelstalige harde kaft)

Kopfoto gemaakt door Irina Grotkjae gevonden op Unsplash en Valentin Salja, gevonden op Unsplash. Afbeeldingen zijn bewerkt en gecombineerd.