Roosendaal’s Pijnlijke Internetpuzzel

Is de Brabantse gemeente digitaal democratisch bezig [nee/nee]*

Raar in Roosendaal gaat verder. Online contact met de gemeente kan pas nadat je een internetpuzzel oplost. Onmogelijk voor sommigen.

Opgegroeid in het Brabantse plaatsje Roosendaal, ontsnap ik op mijn 18e. Mijn familie moet ik achterlaten. De prijs die je daarvoor betaalt is dat als je teruggaat je af en toe wat ontwikkelingswerk moet doen. Niet erg succesvol trouwens. Zes maanden geleden schreef ik over een verkeerd geparkeerde auto die langzaam aan het wortelschieten is. Toen al twee jaar niet van zijn plaats geweest, verandert het voertuig langzaam in een boom of struik. Nee, geen wandelende. Ontwikkelingswerk is duidelijk lastiger dan ik denk want hij staat er nog steeds. Kostte trouwens aardig wat moeite om de gemeente te bereiken. Doodsbang als men is voor een vervuilde mailbox, werpt Roosendaal een digitale barricade op om het burgers moeilijk te maken de gemeente te bereiken. Zoiets heet een captcha, een internetpuzzel, bedoeld om te beoordelen of iemand mens of computer is. Jammer dat veel mensen niet verder geraken dan de puzzel en het vervolgens opgeven. Ook zo kun je de werkdruk voor ambtenaren verlagen. Gelukkig heb ik overal een mening over en die deel ik graag. Was jullie vast nog niet opgevallen.

“NB, ik had eerst het webformulier ingevuld maar dat eindigt met een captcha. Schaam je gemeente Roosendaal. Onverantwoord.”

“Tenslotte delen wij u mede, dat uw opmerking over het krijgen van een reactietest (captcha code) bij het invullen van het webformulier, is doorgegeven aan ons team Communicatie. Er wordt hierover nog contact met u opgenomen.”

Een week later krijg ik een mail van de adviseur online dienstverlening:

“Vorige week heeft u een melding gedaan bij mijn collega’s, in deze melding maakte u ook een opmerking over de captcha aan het einde van het online meldingsformulier. Hierbij wil ik kort reageren op uw klacht hierover.”

“Wij gebruiken een captcha om te voorkomen dat de online formulieren die zonder login te bereiken zijn, ten prooi vallen aan bots die deze formulieren automatisch invullen. Wel ben ik persoonlijk van mening dat deze oplossing niet de schoonheidsprijs verdient. Een captcha is slecht voor gebruiksvriendelijkheid, maar ook voor privacy omdat er data naar Google gaat. We gaan dus nadenken of er geen andere (betere) optie voorhanden is.”

“Tot slot ben ik benieuwd wat uw grootste klacht over (deze) captcha is. Zo begrijp ik beter waar u tegenaan loopt en kan ik dit meenemen.”

Wie A zegt, moet ook B zeggen dus daar gaan we. [licht aangepast voor leesbaarheid]

“Captcha’s sluiten mensen uit. Van een gemeente mag je verwachten dat zij hun publieke taak zo invullen dat er geen drempel voor burgers is, ook als het een extra inspanning vereist van het lokale ambtelijke apparaat. [1]

Ik lees dat het ook uw voorkeur niet heeft. Wanneer je als overheidsorganisatie tot zo’n maatregel overgaat moet wat mij betreft dat een keuze zijn van de gemeenteraad. Zij zouden dus moeten stemmen of men het wel of niet acceptabel vind om op efficiencygronden burgers uit te sluiten en zo ja onder welke voorwaarden. En dan het raadsverslag op de website publiceren natuurlijk.

Overigens zijn ik en anderen al een tijd met die auto bezig. Heb er email-contact over gehad met de verhuurder, geen captcha. Het meldformulier van de politie bevat ook geen captcha. Uiteindelijk de gemeente Roosendaal bereikt via het algemene contactformulier op de voorpagina van de gemeentewebsite. En je raad het al, geen captcha.

https://roosendaal.nl/contactformulier/formulier

Schandalige keuze van de gemeente Roosendaal lijkt me niet overdreven om te stellen. En de dader ligt op het kerkhof. Of men weet gewoon niet waarover men praat zoals Cees Lok, destijds wethouder Economie. “Voor de particulieren en bedrijven in het stadsgebied van Roosendaal, is het belangrijk dat ook zij de snelle verbinding via glasvezel krijgen. Het is te verwachten dat thuis straks een belangrijke werkplek gaat worden.” Voor thuiswerken heb je echt geen glasvezel nodig. En de agressieve, intimiderende manier waarop oudere mensen worden aangesproken om toch maar glasvezel te nemen, is ongehoord. Open Dutch Fiber is gewoon een bedrijfsnaam, met T-Mobile [Odido] als eigen voorkeurspartner, niet een stichting die het algemeen belang dient.

En wat Google betreft, het is niet ethisch aanvaardbaar dat burgers gedwongen worden gratis voor een buitenlands bedrijf te werken – want dat is de eerste generaties captcha’s invullen zoals voor project Gutenberg waarbij boeken digitaal ingescand werden – of helpen AI te trainen. Vervolgens wordt ChatGTP ingezet om computers te leren makkelijker captchas op te lossen. Zoiets heet een spiraalredenering, geen cirkelargument. En nee, het pasjesysteem voor afval dat de gemeente Roosendaal hanteert is geen circulair systeem als mensen hun vuilnis dan maar op straat gooien.

Heeft vermoedelijk geen enkele zin om aan burgemeester en wethouders te vragen, die weten toch niet van de hoed en de rand. [Denk overigens wel dat die verlaten auto per direct was weggesleept als hij bij de wethouder voor de deur had gestaan.]

Computers zijn inmiddels zo goed in captchas dat ze een hoger slagingspercentage hebben bij het oplossen dan mensen. Als oplossing heeft Google de derde generatie die zonder dat je het weet een profiel van je aanleggen en op basis daarvan bepalen of je waarschijnlijk mens bent. Dat is die rare captcha waar je alleen het vakje ‘ ik ben mens’hoeft aan te vinken. Maar dat werkt eigenlijk alleen als Google precies weet dat jij Sjonnie of Anita bent. “Google is essentially “identifying whether or not someone is a human by figuring out precisely which human they are.”” [Google bepaalt of je wel of geen mens bent door exact te weten wie je bent.] ‘Wat moet, dat moet’ hoor ik Google al kwijlend verklaren. Benieuwd wanneer we op het punt komen dat de Autoriteit Persoonsgegevens eindelijk ingrijpt.

Overigens belandde het antwoord van de gemeente in mijn spamfolder. Om die te lezen moet ik via de webmail inloggen bij mijn mailprovider. Dat lukt na zeven[!] captchas. De humor ligt op straat. Ja, precies daar waar die auto ook al jaren staat.

Mijn grootste bezwaar in een land met 2.5 miljoen functioneel analfabeten – pijnlijke term in dit opzicht – en nog veel meer digibeten, denk oud VVD-wethouder Cees Lok, is dat je als overheid zo min mogelijk drempels moet opwerpen. Al doe je het maar om je eigen mensen tegen zichzelf te beschermen. Dat dus.”

Amen. Een beetje medelijden met de adviseur online dienstverlening heb ik wel. Hoe peuter je de lokale politiek nou aan het verstand dat het anders moet? Om te zien of het gelukt is, zou ik eigenlijk nog een keer melding moeten maken van dat zwarte autootje bij Pap voor de deur. Gewoon het digitale formulier invullen en kijken of ik op een captcha stuit. Heeft het zin? Wat heeft zin? Ontwikkelingssamenwerking natuurlijk, niet de melding over die auto. Tijdje geleden kwam ik bij ons Paps voor de deur twee BOA’s tegen en even met ze gepraat. [3] Als iemand nou de raampjes van de auto per ongeluk intikt, [5] wordt ie dan wel weggesleept? Dat is niet voldoende reden meneer.

[1] “Omdat captcha’s dikwijls gebruikt worden bij inschrijvingsprocessen (bijvoorbeeld bij Outlook.com, eBay en Yahoo!), wordt de toegang tot deze diensten volledig belemmerd. Het is echter soms mogelijk de captcha te laten voorlezen, zodat een blinde of slechtziende gebruiker deze dan toch kan intoetsen.

In het document “Inaccessibility of Visually-Oriented Anti-Robot Tests”[1] schetst het W3C een aantal door captcha’s veroorzaakte toegankelijkheidsproblemen.” – Wikipedia.

[2] Als je een lokale wethouder hebt die het propagandapraatje van de kabelboer dat sneller internet altijd beter is, napapegaait of een gemeentebestuur vol digibeten die geloven dat Google een goedaardig, betrouwbaar bedrijf is, kun je de hoop beter opgeven.

Zou oud-VVD wethouder Economie Cees Lok het snappen als je uitlegt dat door burgers te dwingen gratis en verplicht een captcha in te vullen om zo een bijdrage te leveren aan het verbeteren van het Amerikaanse Google Maps en daarmee stukje bij beetje het Nederlandse digitale kaartenbedrijf Tom Tom om zeep helpen? Een beetje VVD’er zou allang Kamervragen hebben gesteld. [Als hij/zij weet hoe de vork in de steel zit.]

[3] Verhaal van de verlaten auto wordt nog gekker. En naar waarheid opgetekend. Ik wijs de BOA’s een andere auto aan even verderop die ook aan het verpieteren is. Die staat daar al een tijdje, zou alles goed zijn met de eigenaar. In Rotterdam is het al een paar keer gebeurd dat mensen jarenlang doodliggen in huis. Dat vertel ik en er wordt driftig gecommuniceerd met de centrale. De eigenaar woont in dezelfde flat als Pap. Wat nou? Misschien even aanbellen suggereer ik. Da’s een goed idee maar kent u iemand waar we even kunnen aanbellen zodat we naar binnenkunnen? Pap is een mogelijkheid maar ik heb ook de sleutel en doe de portiekdeur open. Terwijl de BOA’s naar boven gaan, blijf ik verbijsterd achter. Waarom op het bellentableau niet eerst het huisnummer proberen dat je moet hebben? Bovenste beste lui hoor die twee gasten, aardig sympathiek en vriendelijk maar geef mij maar de politie. Nu snap je waarom. [4]

[4] Ken je die mop al van de BOA die aan het digitale loket van de gemeente Roosendaal komt en een Captcha moet oplossen voor de mop verder gaat? Ik ook niet, de BOA komt niet door de Captcha heen. En hij is niet de enige.

[5] Per ongeluk autoraampje ingetikt? Gewoon AI [kunstmatige intelligentie] de schuld geven.

[6] Rond de tijd dat ik vorig jaar met mijn nichtje naar de film Barbie ging, verschenen er ineens mysterieuze roze cirkels op het stationsplein. Waar dat voor is ontdek je in de volgende aflevering van Raar in Roosendaal. Je gelooft het niet.

Probleemparkeerders in Roosendaal

Niets doen is wel erg mager. Als een auto al twee jaar verlaten is, kun je als politie of gemeente ook eens kijken of alles in orde is met de eigenaar. Gebeurt natuurlijk nooit in het gezellige Roosendaal, maar in Rotterdam heeft een bejaarde vrouw tien jaar dood in eigen huis gelegen.

Overheidsorganisaties zijn er voor de burger, je verwacht een dienend karakter. Dat is in Nederland allang niet meer. Wanneer een gemeente zich steeds vaker achter een digitale, bijna niet doordringbare muur verschuilt, ontstaat een probleem. De Brabantse gemeente Roosendaal heeft in dat opzicht al meerdere moeilijk verdedigbare keuzes op haar naam staan. De invoering van het Saver pasjessysteem voor het huisvuil springt direct in het oog, letterlijk. Roosendaal is tegenwoordig een smerige stad met overal vuilnis. Prachtig die sticker met hoge boetes, maar begin eerst maar eens met schoonmaken.

Ik ga op reis en neem niet mee… Gelukkig heeft Roosendaal een pasjessysteem. Beter voor het milieu. Gooien mensen minder afval in de vuilnisbak. Zo ken ik er nog wel een. Politici maken nooit fouten.

Zo doe je dat als professionele aso. Wel je naam en adres er afscheuren, niet de barcode. Laat me niet lachen, een gemeente die haar taak serieus neemt en je opspoort middels die streepjes? Ha ha.

Net als veel gemeentes werkt het stadskantoor in Roosendaal alleen nog op afspraak. Onderzoek toont keer op keer aan dat daardoor de productiviteit daalt. Je moet online een bezoek inplannen en dat kan wel even gaan duren. Paar keer voor mijn vader gedaan en wat ik mis is een service level agreement. SLA is een Engelse term die staat voor afspraken tussen leverancier en klant over wat je mag verwachten als je iets koopt. Bijvoorbeeld dat de gemeente garandeert dat je altijd binnen twee werkdagen een afspraak kunt maken en binnen een week altijd een afspraak ’s ochtends vroeg of ’s avonds laat. Zou normaal moeten zijn.

Nog een stapje groter dan zwerfvuil, zijn zwerfauto’s. Nee, geen zelfrijdende auto’s die rondzwerven maar auto’s die achtergelaten worden. Staat er een bij de flat van ons Pa voor de deur. Had ik het gisteren over. Pap is vorig jaar naar het politiebureau geweest zonder resultaat. Vond ik ook verrassend. Begin dit jaar heb ik via de verhuurder nogmaals aan de bel getrokken en ineens zat er een parkeerbon op. Verder gebeurt er niets. Onlangs bij Pap en iemand had geen zin om zelf naar het grofvuil te gaan. Twee stoelen in de centrale hal neergekwakt, eentje voor de rolstoeluitgang die naar de berging leidt. Loodzwaar, nadat ik de poten eraf geschroefd had, met moeite in de auto en hier maar naar de milieustraat gebracht. In het milieupark te Roosendaal heb ik weinig vertrouwen. Toen een paar jaar geleden ons Mams overleed, het huis leeggeruimd en wat dingen naar het grofvuil gebracht. Wat blijkt? Volgens het pasje was Mam dat jaar al zes keer naar de stort geweest. Pasje was leeg en ik kon het niet bijvullen. Mijn moeder was ernstig ziek en had geeneens een rijbewijs. Dan sta je daar. Je kunt niks inzien en ter plaatse betalen mag ook niet. Bizar.

Terwijl ik de verlaten stoel inlaad zie ik nog steeds dat zwarte autootje staan en typ het kenteken in op mijn mobiel. APK verlopen in april 2021, ruim een jaar voordat Pap naar het politiebureau ging en anderhalf jaar voordat ik via de verhuurder aan de bel trok. Nu dik twee jaar later, staat de auto er nog steeds. Melding bij de politie gedaan maar ik moet bij de gemeente zijn.

Melding Politie 07 juli 2023
“Bij de flat in Roosendaal waar mijn vader woont, staat al twee jaar een zwarte Hyundai Atos bij de gele streep geparkeerd. Bij het RDW zie ik dat de APK al in april 2021 is verlopen. Moet ik het bij de politie melden dat de auto weggehaald moet worden of ergens anders?”

Antwoord Politie 07 juli 2023
“Bedankt voor uw bericht. Wij verwijzen u naar de handhaving van de gemeente. Deze zijn bevoegd om indien nodig, het voertuig weg te laten slepen.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben.”

Ken de spelregels niet maar je zou verwachten dat de politie ook de takelwagen kan bellen. Of op z’n minst het bericht doorgeven aan de gemeente. Ronduit absurd. Moeten we dan echt een vak wanneer-bel-ik-welke-ambtenaar op de middelbare school invoeren? Of zit dat al bij de burgerschapslessen? Enfin, ik het webformulier invullen, afbeeldingen toevoegen en dan ineens een captcha, een soort puzzeltje voordat je het kunt versturen. Er zijn verschillende soorten captcha’s en voor mensen met een handicap vaak een onoverbrugbare hindernis. Daar hebben we het binnenkort over.

Melding gemeente Roosendaal 11 juli 2023
“Onderwerp Verlaten auto flat Roosendaal
Staat al twee jaar een auto fout geparkeerd. Heb het kenteken bij de RDW gecheckt en APK is in april 2021 verlopen. Volgens de politie is het laten wegslepen de verantwoordelijkheid van de gemeente. Graag.

Opmerking van mij: koppel het meldsysteem van de poltie met dat van de gemeente zodat de melding met een klik op de knop kan worden doorgezet.. Dit werkt niet voor burgers, de politie of gemeente.

NB, ik had eerst het webformulier ingevuld maar dat eindigt met een captcha. Schaam je gemeente Roosendaal. Onverantwoord.”

Niet lachen, de ontvangstbevestiging van de groep Veiligheid, Strategie & Ondersteuning, gemeente Roosendaal belandt in mijn spamfolder. Had ‘m er eigenlijk niet uit hoeven halen want voorlopig gebeurt er niks. Er wordt eerst een onderzoek ingesteld. Heb ik al voor jullie gedaan, maar ja ambtenaren weten het altijd beter hé. OK misschien niet als het op digitale zaken aankomt.

Antwoord gemeente Roosendaal 13 juli 2023
“Dank u wel voor uw melding. Wij zullen een onderzoek naar de auto instellen. U wordt hier later nog door ons over geïnformeerd.

Wij waarderen het dat u meedenkt, maar om het meldsysteem van de politie te koppelen met dat van de gemeente is helaas niet mogelijk.

Tenslotte delen wij u mede, dat uw opmerking over het krijgen van een reactietest (captcha code) bij het invullen van het webformulier, is doorgegeven aan ons team Communicatie. Er wordt hierover nog contact met u opgenomen.”

Draai linkerduim, draai rechterduim, draai, draai, draai. Is er al antwoord?

Antwoord gemeente Roosendaal 24 juli 2023
“Wij hebben een onderzoek naar de auto ingesteld. De auto is niet aan te merken als zijnde een autowrak zoals vermeld staat in artikel 5:5 van de Algemene plaatselijke verordening. Ingevolge dit artikel is het verboden om een voertuig dat rijtechnisch in onvoldoende staat van onderhoud en tevens in een kennelijk verwaarloosde toestand verkeert op de openbare weg te parkeren. Dit betekent dat er vooralsnog geen wettelijke basis is om het voertuig weg te slepen.

Helaas kan de gemeente ook niet optreden tegen een niet verzekerd en/of niet APK gekeurd voertuig. Dit komt omdat dit zogenaamde registerfeiten zijn. Dit houdt in dat de bestuurder van het voertuig om de aantal maanden automatisch een bekeuring krijgt van het RDW. Deze bekeuringen stoppen wanneer het voertuig is verzekerd en gekeurd.

Wel hebben wij de auto nogmaals verbaliseerd, omdat deze staat geparkeerd naast een onderbroken gele streep.

Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.”

Je hebt winterbonnen en zomerbonnen. Een gratis tuinstoel bij twee stuks ofzo? Of trekt vuil vuil aan Roosendaal?

Nogal aanmatigend he, dat wij vertrouwen erop dat. Niet dus. Het probleem is een beetje dat de auto al twee jaar niet bestuurd is. Voorlopig krijgt niet de bestuurder een bekeuring maar degene op wiens naam het voertuig staat. En als dat een en een is twee is, heb ik nog wel een vraag. Is alles met de eigenaar in orde? Snap dat de sociale cohesie in een boerenpummelstadje als Roosendaal vele malen groter is dan in ranzig Rotterdam en de vraag vrijwel overbodig is, zeker nu de professionals er naar gekeken hebben, maar toch. Ben ik dan de enige die zich zorgen maakt over de eigenaar van het ontzielde autootje dat daar al twee jaar verdrietig geparkeerd staat? Wat nu?

Die Gemeente Is Er Niet Voor Jou en Mij

Ben je rijk of woon je naast de burgemeester is het een ander verhaal. Idem als je asociaal bent of structureel overlast veroorzaakt. Gewone burgers hebben gewoon pech. Algemeen belang enzo.

De TV serie over het asociale gezin Flodder in een dure vilawijk gaat nooit vervelen. In het echt worden de probleemgevallen altijd bij de gewone burger op de stoep gedumpt. Soms bestaat een rechtvaardiger wereld alleen op het scherm.

Vandaag het vervolg op Zwitsers kenteken, top tip voor terroristen.

Hier in Rotterdam is de trend, een complex zonder junks en kanslozen is geen volwaardige woongemeenschap. [1] Had je maar een huis moeten [kunnen] kopen. Zoiets dan. Meerdere complexen waarin weerloze ouderen – of gezinnen met jonge kinderen – gemengd worden met mensen die meer kansen hebben gehad in het leven dan wie ook. Natuurlijk gaat dat fout. Een beschaafde maatschappij is altijd bereid mensen die willen opnieuw op de been te helpen. Daar horen wel mitsen en maren bij. Zoiets vergeet de gemiddelde burgemeester nogal eens. Extreem goede sociale geluidsdemping in de lokale villawijk, ja toch. Stoer hoor dat je weer een woning voor tig maanden dicht gooit na een ongerelateerd incident op de stoep maar wat nu als het lokale gekkenhuis een paar verdiepingen huurt in een grote flat en de methadon om drie uur ’s nachts is uitgewerkt? Wat dan met die kostbare bloedjes van buurkinderen, de toekomst van onze maatschappij. Verhuizen? Dat burgemeesters een rondreizend circus zijn, ja toch Peter Rehwinkel, betekent niet dat iedereen zomaar kan verkassen. Anders hebben de huisjesmelkers – in oorlogstijd heten zulke lui trouwens gewoon zwarthandelaren – geen inkomsten meer.

Het overheidscirucs van geen verantwoording nemen en de problemen erger maken in plaats van oplossen is een olievlek die vanuit de Randstad ook langzaam de rest van Nederland wurgt. Alsof ze in Roosendaal, vlak bij de Belgische grens nog niet genoeg problemen hebben. Persoonlijk denk ik dat het de schuld van egoistische oude mensen is. Hoe durf je in je veilige eensgezinswoning te blijven zitten als je naar een duurder en onveiliger seniorenappartement kunt verkassen? Ach vroeger of later verhuizen we allemaal, ook Pap. Hij woont er inmiddels al een aantal jaren met veel plezier. Goeie buren, zonnig balkon en gewoon fijn. Toch verandert de tijd alles. Sociaal onaangepasten kun je ze nog net niet noemen, eigen broek ophouden is wat anders. Maar ach welke burgemeester kan wel een grote mensenbaan bemachtigen. Als dat zo was in onze kostbare democratie hadden we wel een gekozen burgemeester.

auto in stoel naar milieupark brengen

Ff bij Pap langs. Liftdeuren gaan open en ik zie een meneer met een fiets. Kun je ook in de kelder zetten. Meneer ziet mij niet, ramt zijn fiets achteruit en bijna. Loeikwaad dat ik niet opzij ga voor zijne godheid. Tot hij ziet dat ik niet hoogbejaard of bang ben. Nou ben ik niet zo groot maar dat gebrek aan lengte compenseer ik ruim in de breedte. Ineens lukt het hem wel om niet tegen me aan te botsen. Ik zeg er wat van maar dat mag blijkbaar niet. Wat is er mis met kijk een beetje uit? Pas als meneer op de drempel van de buitendeur staat, begint het. Mompel de mompel. Wel halen, niet brengen, dat is zo vervelend. Persoonlijk denk ik dat zo’n ontspoord figuur het best een weekje op het dak van de flat kan kamperen om tot diepere inzichten te komen. Maar helaas, hij heeft ook rechten, zelfs als hij die van alle andere bewoners in het complex schendt. Er is vast wel een Youtube video waarin een gediplomeerd psycholoog in begrijpelijke taal uitlegt dat als je enige kostbare kleinood een fiets is, dat nog geen reden is om weerloze oudjes omver te rammen – of anders. Kom je hun kinderen tegen. En geloof me, van alle mensen met kinderen die daar in de flat wonen, ben ik de aardigste. Die man kan het dak op. Wat zeg ik, moet het dak op. Voor een voortschrijdende studie over onderdeel van de maatschappij zijn en hoe met je buren om te gaan. Last van gevoelens? Het dak is de beste plek voor een bespiegeling. Doe je niemand kwaad ook. En voor je naar de maan gaat huilen, stop er een sok in. Kan prima in stilte.

Deze persoon weet ik wie het is. De volgende mikt de kartonnen doos van zijn pakket zo in de hal. Beetje slordig met je naam en adres erop. Weet niet hoe hij eruit ziet. Dan doen de lui die hun vuiligheid tegen de buitenmuur aanzetten het beter. Geen idee van wie, wat waar. Trouwens ook niet van de auto die daar al tijden verkeerd geparkeerd staat.

In Rotterdam heeft tien jaar lang iemand doodgelegen in haar eigen huis. Geen menselijk drama maar een smet op het blazoen van de burgemeester dus alle hens aan dek. Rotterdam probeerde het weg te moffelen. Als vorig jaar zomer de auto al een jaar daar staat, gaat Pap naar het bureau van politie in Roosendaal. Na het verhaal van gisteren zal het je niet verbazen. Er gebeurt niks. OK behalve dan dat de viezerikken het appartementencomplex dreigen over te nemen. Kinderen noemen alles karma tegenwoordig, dit is anders ondanks dat je eigen nest bevuilen een keuze is. Iedere keer rommel, viezigheid en achtergelaten huisraad in de centrale hal. Paar keer contact gehad met de huurbaas maar alles is moeilijk. En? Als er geen liefde verloren is tussen jou en je werk, zoek wat anders. Ook gemeld dat die auto daar al anderhalf jaar staat. De verhuurder heeft contact gehad met de instanties want begin januari prijkt er fier een prent op de voorruit. En wat sneeuwvlokjes. Het wordt lente en je hoort het gras niet klagen. Dat tiert al minstens 20 maanden welig rondom de stilstaande auto. Nee, niet geparkeerd, het is een onderbroken gele streep. Te moeilijk om uit te leggen. Als pas geleden een stel onverlaten de woonkamerstoelen gewoon in de hal dumpen en daarmee de achteruitgang blokkeren, besluit ik ze maar zelf af te voeren. Niet voor Pap maar voor die vriendelijk buurman in rolstoel. Het is even passen en meten als mijn oog weer op dat zwarte autootje valt. Wat nu?

Kopfoto: prima stoel maar de kringloop heeft zoveel kapsones tegenwoordig dat ze ‘m niet willen hebben. Met bezwaard hart rij ik naar het milieupark.

[1] Alternatief voor ‘volwaardige woongemeenschap’ is afspiegeling van de maatschappij.

Doek Valt Voor Mannenkoor Concordia

Mannenkoor Concordia uit Roosendaal houdt na 102 jaar op te bestaan. Corona legt de vereniging stil maar sociale media dragen haar ten grave.

Van de week naar de Rotterdamse Dakdagen geweest. Een vriend had een foto van me gemaakt die hij emailde met Google Foto’s. Dan moet je eerst inloggen op je Google-account – die ik niet heb – om de foto te bekijken. Je kunt ‘m ook gewoon zo emailen of doorappen. [1]

Vanmiddag een vriendin met een geinig (neem ik aan) Facebookbericht. [1] Blijkbaar gaan je hersens rotten van teveel telefoonstaren want toen ik een paar jaar geleden 50 werd, hebben ze het verrassingsfeest achter mijn rug om via Facebook geregeld. Dat was veilig en verantwoord omdat ik niet op Facebook zit.

Ach, terwijl ik dit schrijf luister ik naar de radio en niet Spotify. Een boodschappenbezorger belt naar de studio. Wie er het meest gebruik maakt van de service? Ouders met kinderen want die hebben het zo druk. Ahum, tijdje geleden ouderavond op school. De Marsmannetjes en -vrouwtjes zullen wel geland zijn want als de trotse kinderen proberen de aandacht van pappa en mamma te trekken, kijk dit is mijn school, mijn klas en dit en dat, weigeren ze nukkig van hun scherm op te kijken. Vijf minuten maar, kom op zeg het zijn je kinderen. Volledig geprogrameerde menselijke robots. Mijn voorstel: vanaf nu kijkt de rechter bij echtscheidingen naar het telefoongebruik van de ouders. Degene met de minste schermminuten wint en krijgt de kinderen.

Gert-Jan komt uit het Brabantse Roosendaal en is als enige van de familie naar de grote stad verhuisd, de rest woont er nog. Voor een kleine plaats heeft het een niet onaardig verenigingsleven. Pap is lang en enthousiast lid van Mannenkoor Concordia, een vierstemmig koor opgericht in 1920. Honderd jaar na 1920 komt 2020. De annus horribilis die het begin van corona inluidt. Het bestuur van Mannenkoor Concordia is dan al minstens een jaar bezig om een spetterend eeuwfeest voor te bereiden. In 2008 wordt een complete opera op de planken gezet. De plannen voor het jubileumjaar 2020 zijn minstens net zo enthousiast. Niets staat een daverend eeuwfeest in de weg. Kennis, kunde, ervaring en passie zijn immers in ruime mate aanwezig.

De gemiddelde leeftijd van de heren is relatief hoog en het eeuwfeest is een uitstekende kans om nieuwe leden te werven uit alle generaties maar door corona valt het hele verenigingsleven stil. Oudere mensen worden disproportioneel hard geraakt door corona en het ledenbestand dunt in de twee jaar die corona duurt dan ook sterk uit. Zo sterk zelfs dat na 102 jaar er geen toekomst meer is. Van een opera is allang geen sprake meer, bestuur en leden besluiten gelukkig wel een waardig afscheid te organiseren. Je neemt als heer tenslotte afscheid met opgeheven hoofd, niet via een achterdeurtje maar door de voordeur.

Op weg naar het laatste concert zijn er nog wat struikelblokken. Vlak voor corona moet de vaste dirigent noodgedwongen afscheid nemen. Haar opvolger moet na korte tijd eveneens afhaken. Gelukkig wordt een voormalig dirigent samen met een aantal oud-leden bereid gevonden samen wat oud-leden om mee te werken met het afscheidsconcert. Eerlijk is eerlijk, het klinkt als een klok. Als er al een valse noot te bespeuren is, zal dat vast komen doordat mensen een brok in hun keel hebben. Na een relatief kort concert valt het doek definitief en blijven zowel leden als concertgangers verbaasd achter. Dat corona een aderlating voor het ledental is, begrijpt iedereen. Maar dat er geen nieuwe aanwas is, onbegrijpelijk. Je zou toch zeggen dat mensen die via hun telefoon boodschappen bestellen en thuis laten bezorgen, tijd over hebben. Of begrijp ik het nou niet? Ik begrijp het helemaal niet, dat is zeker. Wat ook zeker is, is dat het een waardig afscheid is. Op veel te jonge leeftijd. Eeuwig zonde.

[1] Vijftig-plus dan krijg je dat. Zijn ze allebei. Wil je erbij horen en hip zijn. Misschien je gehoorapparaatje wat harder zetten, kun je horen hoe de jeugd van tegenwoordig je uitlacht. Terecht.

Bouwen We Het Nieuwe Ziekenhuis Toch Gewoon Uit De Buurt Van Onze Patiënten?

Concurrentie in zorgland. Als dat maar goed afloopt.

Een nieuw ziekenhuis, maar niet op de plaats waar je denkt. Het waarom verzin je al helemaal niet.

Het is vier oktober en dierendag. Vlak voor ik de snelweg afga kom ik langs het Sint Franciscus ziekenhuis (Franciscus), waarschijnlijk de enige plek in Nederland waar ze met een blikschaar een gat in de vangrails hebben geknipt en vervangen door een slagboom. Handig voor de ambulance.

De heilige Franciscus van Assisi heeft niet alleen meerdere ziekenhuizen op zijn naam – een tweede, het SFG, staat in Rotterdam – hij is ook patroonheilige van de dieren. Dat is vast nog harder werken.

In 2014 fuseert het Roosendaalse Franciscus met de Lievensberg in buurstad Bergen op Zoom en gaan twee prachtige ziekenhuisnamen de kliko in voor het vaag-moderne Bravis ziekenhuis. Die naam is zo slecht gekozen dat tijdens het voorbereiden van dit verhaal ik diverse keren op Bravia – da’s ’n televisiemerk – zoek.

Bravis, Brabant, ik snap het. Officieel is de naam een samentreksel van brave, het Engelse woord voor dapper en vis, zeg maar kracht in het Latijn. Twee prachtige Nederlandse woorden foetsie voor een wauwelwoord waar niemand ooit de betekenis zonder Wikipedia van doorgrondt. Een oud-collega in het ziekenhuis gaf mensen letterlijk gele kaarten als ze Engelse woorden gebruiken. Toen een beetje vermoeiend, nu denk ik er anders over.

Zelf heb ik jarenlang met veel plezier als controller in het Rotterdamse Maasstad ziekenhuis gewerkt toen het nog MRCZ heette. Ook het Medisch Centrum Rijnmond-Zuid is een fusieziekenhuis. Binnen tien minuten loop je van het voormalige Claraziekenhuis – naast de oude Kuip – naar het Zuider. Na de fusie is het tijd voor nieuwbouw en de directie van het MCRZ joeg de hele medische wereld van groot-Rijnmond tegen zich in het harnas door te spelen met de naam Ziekenhuis Rotterdam, voor ze uitkwamen bij Maasstad ziekenhuis. Geen slechte keuze overigens zolang je niet probeert te snappen welke rivier er nu echt door Rotterdam stroomt.

Gevecht om patiënten

Voor een buitenstaander is het niet te begrijpen maar ziekenhuizen concurreren hevig. Een stukje is ego. Maar het is vooral logisch. Meer patiënten maakt duurdere investeringen mogelijk. Een MRI scanner van drie miljoen kost bij 1.500 patienten, 2.000 euro per persoon. Bij 2.500 patiënten dalen de kosten naar 1.200 euro. Ook zorgen meer patienten voor extra ervaring en aanvullende specialismes. Dat is een zichzelf herhalend patroon met als bonus dat patiënten in de toekomst vaak ook bij andere aandoeningen terugkomen. Dan moet je wel keuze hebben, zoals in Rotterdam.

Na een ziekenhuisfusie zie je meestal verwarring bij de vier p’s, beter bekend als de p&p&p&P van de zorg. De eerste twee laten zich raden, patiënten en personeel. De derde kun je ook nog gissen, de politiek wil tenslotte altijd iets over iets zeggen, kennis en kunde niet vereist. Kom daar maar eens om in een ziekenhuis. De vierde P is meer voor ingewijden: de plaats. Waar komt ons nieuwe ziekenhuis?

Na de fusie komt de volgende logische stap, er wordt voorgesorteerd op mogelijke nieuwbouw. Schaalvergroting om de beste kwaliteit zorg te bieden, het klinkt allemaal zo begrijpelijk. Sommige specialismen zitten links van het spoorlijn, de rest tien minuten lopen verderop. Het wordt een ander verhaal als tien minuten, 15 kilometer hemelsbreed zijn.

Toen de schoonmoeder van mijn broer vorig jaar in het ziekenhuis belandde werd dat Bergen op Zoom. Wat is 15 kilometer? Naar beneden afgerond? Hemelsbreed? Tenzij het om iemand in kritieke toestand gaat en je wekenlang meerdere malen per dag op en neer moet rijden tussen twee steden. Even naar ons Ma, zelf moederen met je eigen dochter en hup weer een rondje. Dan wordt het best veel.

Tegenwoordig is er een nieuwe systematiek maar vroeger was het aantal eerste polibezoeken de belangrijkste indicatie voor de grootte van een ziekenhuis. Een epb is niet meer dan de eerste keer dat een man – of vrouw – bij de dokter komt met een klacht. Ga je zowel naar de dermatoloog als de orthopeed dan zijn dat twee epb’s, de behandelingen staan los van elkaar.

In 2013 wandelen 99.000 nieuwe patiënten de poorten van het Franciscus in Roosendaal binnen. Bij de buren op de Lievensberg zijn dat er 85.000. Beide ziekenhuis zijn kleiner dan gemiddeld en één ziekenhuis is aantrekkelijk vanwege de schaalgrootte. Enig probleem, waar komt dat nieuwe bouwwerk? In Bergen op Zoom wordt nu al geklaagd over het op- en neer rijden naar Roosendaal als je hoogzwanger bent.

Locatie, locatie, locatie

Natuurlijk is er altijd een derde optie, in het midden. “Kijk naar links en u ziet kilometers koeien tot aan Bergen op Zoom. Naar rechts ziet u kilometers koeien tot aan Roosendaal.” Zelfs een boer uit Brabant trapt daar niet in. Een ziekenhuis moet ook goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer. Dan worden de consequenties van de fusie glashelder. Een van beide steden zal zonder grote-mensenziekenhuis komen te zitten. Kijk naar de kaart en Roosendaal is de logische verliezer. Bergen op Zoom ligt immers centraler, zeker als je patiënten die vanuit Tholen, een van de Zeeuwse eilanden moeten komen, meerekent.

De generaals van het Bravis hebben een andere, geheime kaart. De Zeeuwse ziekenhuizen zijn ver weg. Ook wonen er weinig mensen tussen de Zeeuwse en het meest westelijke ziekenhuis van Noord-Brabant. Het zorgterritorium is in het noorden afgebakend door de rivieren. Hemelsbreed zegt tenslotte ook niet alles. De zuidgrens is letterlijk de grens. Het gevaar komt uit het oosten denk men. In Breda staat ook een fusieziekenhuis en dat is gigantisch. Met een kwart miljoenen epb’s per jaar is het Amphia het grootste algemene ziekenhuis van Nederland. De naam is wel even suf.

Wil het Bravis-management haar ambitie verwezenlijken dan heeft het nieuwe aanwas nodig. Die vind je wel in het oosten, maar niet in het westen. Daar hebben ze geen keus. Halverwege Breda en Roosendaal, maar per ongeluk toch erg dichtbij Breda, ligt Etten-Leur. De plaats van 44.000 inwoners is niet te versmaden klandizie voor een ziekenhuis waar de ene poot, Bergen op Zoom 51.000 inwoners heeft en Roosendaal 66.000. Natuurlijk moet je daar nog wat omliggende dorpen bijtellen plus een stukje Zeeland zoals Tholen.

Misschien is het te klein. Het kan ook zijn dat het stadje pech heeft tussen twee vuren in te zitten. Feit is dat Etten-Leur geen volwaardig ziekenhuis heeft waar je opgenomen kunt worden. Dan moet je naar Roosendaal of Breda, afhankelijk van welke buitenpoli je binnenloopt. Daar heeft de stad er zelfs twee van en de vraag is of het daar zo blij mee moet zijn. Buitenpoli’s zijn bedoeld om eenvoudige zorg dichterbij te brengen, maar in de ziekenhuisstrategie zijn het vooruitgeschoven pionnen.

Hoeveel klandizie zo’n buitenpoli oplevert weet ik niet. Verplaats het ziekenhuis 15 kilometer in de verkeerde richting en je verliest klanten die wel een kant opkunnen. Vanwege de heftige concurrentiestrijd tussen ziekenhuizen om meer patiënten is mijn gedachte van het begin af aan geweest dat de nieuwbouw van 300 miljoen in Roosendaal komt en niet Bergen op Zoom. Een paar maanden geleden is de knoop doorgehakt en Bergen op Zoom verliest inderdaad. De nieuwbouw komt in Roosendaal en het voormalige Markiezaat krijgt een polikliniek.

Concurrentie in woord en beeld

Dat de keuze voor Roosendaal ook op argumenten berust die niet genoemd worden, blijkt uit de kaart van het verzorgingsgebied die tijdens de bekendmaking getoond wordt. Toen ik ‘m zag moest ik meteen denken aan de kaart van de Zuid-Chinese zee, zoals ingetekend door de Volksrepubliek. “Alles is van ons tot we op een onmogelijk te negeren grens stoten.”

Open dan meteen een buitenpoli in Breda. (Afbeelding: Bravis ziekenhuis via BNdeStem.)

Op de kaart zie je westgrens tegen Breda aanliggen. Niet echt logisch als je bedenkt dat het Bredase Amphia voor de lokale bevolking recht voor de deur ligt. Heeft meer specialismen onder haar dak, waarom zou je 25 kilometer verderop naar Roosendaal gaan? De kaart laat ook zien dat Etten-Leur vrijwel tegen Breda aanligt. Het voordeel van die absurde grens is dat Roosendaal op de kaart een logische keuze lijkt. Als je een beetje analytisch flexibel bent, kun je daarmee zelfs een Bravis polikliniek verantwoorden in Etten-Leur. Door de kaart lijken de afstanden tot het midden vanuit de Zeeuwse eilanden zoals Tholen ineens een stuk redelijker.

De beide leden van de Raad van Bestuur denken duidelijk dat de race gelopen is, voor de onthulling doen ze geen moeite zich in hun beste kloffie op te doffen.

Een tweede aanwijzing dat het concurrentiemotief een belangrijke rol in de keuze voor Roosendaal speelt komt begin juni. Bestuursvoorzitter Hans Ensing van Bravis wil dat het oude ziekenhuis een woonbestemming krijgt. Ja, de McDonalds ziet ook het liefst Burger King afgebroken en vervangen door een kinderboerderij. De gemeente houdt alle opties open, inclusief zorg. Tijdens een gesprek tussen gemeente en ziekenhuis zegt Ensing ‘Als de zorgbestemming blijft, dan breek ik het ziekenhuis tot de laatste steen af.’ Het hoge woord is eruit.

Een ziekenhuis afbreken is niet alleen kapitaalvernietiging, het is ook erg duur. De grond is meestal vervuild en heel licht radioactief na een halve eeuw rontgenfoto’s. Da’s een dure grap.

Niets illustreert beter het dilemma waar het ziekenhuis zich in bevindt beter dan die opmerking. Het Bravis heeft een onoplosbaar strategisch probleem en de directie weet het. Overigens is maar de vraag hoeveel ruimte het Bravis krijgt van de zorgverzekeraars om vrijelijk te beslissen over de plaats van het nieuwe ziekenhuis. Mopperende belastingbetalers schuiven de schuld op marktwerking in de zorg, maar concurrentie is er ook zonder marktwerking. Ze is dan alleen minder zichtbaar, net als de rol van de zorgverzekeraars.

Over dat strategische probleem binnenkort meer. De race is nog niet gelopen.

Kopfoto gemaakt door Camilo Jimenez, gevonden op Unsplash. Afbeelding is bewerkt.