Geen Kruisje voor Maarten Van der Weijden, 11-Voudig Superheld der Friese Steden

Hoe dom kun je zijn? Zonnesteek geen excuus.

Man zwemt klassiek rondje van 199 km aan drie kilometer per uur. Omdat het “toevallig” zomer is, krijgt hij geen kruisje zegt de voorzitter van de Vereniging Friese Elf Steden. Heeft Nederland haar nieuwe minister-president gevonden?

Verkopen is ook een vak, dat is dat geen kreet die ik uitvind om over Gamma te schrijven. Ik meen het. Toen Maarten van der Weijden vrijdagavond om half zes aan zijn tweede poging begon om de Elfstedentocht al zwemmend af te leggen, riep ik regelmatig hardop: “je kunt het.” Dit jaar zwemt hij een maand vroeger en met een beetje geluk helpen de lange dagen hem. Het weer heeft van het weekend ook een duit in het zakje gedaan.

Weinig dingen boeien me, maar dit is zo’n heldendaad dat voor even zelfs Google mijn vriend was. Krijg je ervan als je pushberichten op je telefoon uitzet. Onmogelijk is onmogelijk en gelukkig heeft Maarten van der Weijden ingezien dat af een toe een hazeslaapje noodzakelijk is als je meer dan drie dagen zwemt.

Vanmorgen las ik over een breedlachende begeleidende dokter met de duim omhoog, wist ik dat het ‘m ging worden. Althans, ik dacht dat ik het wist en soms is mijn wijsheid onovertroffen. U en ik wisten vorig jaar al dat Maarten van der Weijden een kampioen van uitzonderlijke klasse was. En nu weten we dat nog beter.

Hongerige klimaatslachtoffers, bijnamen ijs en beer teisteren Rusland. De oogst van Amerikaanse boeren verdrinkt onder een tornada aan regenbuien. De stad Miami staat over enige decennia onder water maar tot verbijstering van de lokale makelaars heeft dat geen invloed op de huizenprijzen. Samengevat: klimaatverandering is echt en ik faal in mijn padvinderseed om de wereld een beetje beter achter te laten dan ik hem aantrof. Jullie ook. Welkom bij de club.

Als boer uit Brabant ben ik nogal stug en koppig. Alles van waarde is niet weerloos maar heet land en koeien. Je zou denken dat lui in de Noordelijke provincies dat begrijpen. Niet dus. “Geen kruisje. Ik zeg nog zo, geen kruisje.” Kent u die reclame voor melk nog?

Al houdt Maarten van der Weijden zijn adem honderd dagen in en zwemt onder de Noordpool door terwijl hij worstelt met Jaws en ander prehistorisch spul: “geen kruisje.”

Iedereen weet dat ijsmeesters van de Vereniging Friese Elf Steden in de zomer snel oververhit raken. Vandaag is het 32 graden, gisteren dertig, geen kruisje. Oorzaak en gevolg wellicht?

Beetje raar om jezelf de tocht der tochten te noemen en iemand die het parcours aflegt maar dan elf keer zo zwaar, het ereteken te onthouden. Het zal wel iets te maken hebben met de puurheid van twintigste eeuwse tocht bewaken. Eervol is het niet echt, laat staan pragmatisch.

Klimaatverandering is echt. Wacht maar tot je kinderen grootouders zijn en drie generaties ons vervloeken omdat we lamlendig doorgingen met de aarde vergiftigen. Vroeger was alles beter. De Elfstedentocht vond gemiddeld nog een keer per vijf jaar plaats. Sinds het millenium is die kans gedaald tot een keer per twaalf jaar. Aldus schrijft het KNMI begin 2019.

Hoe puur je ook bent, Maarten van der Weijden heeft iets gedaan dat zo bijzonder is dat er geen woorden voor zijn – en ook geen kruisje. Evert van Benthem woont in Canada. Reinier van Paping won de tocht der tochten toen die door het barre weer nog zwaarder was. Nu wacht de winnaar van 1963 de zwemmer op en overhandigt hem een kruisje, geen idee waar het vandaan komt. Ondertussen heeft Maarten van der Weijden wel 3,9 miljoen opgehaald voor kanker.

Stug zijn is een eigenschap en die kunnen positief of negatief zijn. Maarten van der Weijden geen officieel Elfstedentochtkruisje toekennen is net zo dom als zeggen dat klimaatverandering niet bestaat.

Volgend jaar is het 2020 en de eerstvolgende kans om de Elfstedentocht te rijden. Als dat lukt – als – en ik reken een beetje is dat een keer in de twintig jaar deze eeuw. De laatste was overigens in 1996 en buiten wordt het alleen maar warmer, dus tel uit je verlies. En nee, een alternatieve Elfstedentocht op een of ander meer in Scandinavie telt niet mee.

Als de voorzitter van de Vereniging Friese Elf Steden ook maar een beetje gis was geweest had hij geroepen dat Maarten van der Weijden wel degelijk een kruisje krijgt als hij het haalt. Een stempel is een stempel, zelfs als je als je babyvingers door het water hebt in plaats van fish sticks. “Hoe en wat precies houden we nog even geheim, maar het wordt een spektakel dat recht zal doen aan deze unieke prestatie.” Geeft je in ieder geval nog even tijd om te bedenken hoe dat kruisje er precies uit moet zien. Lees eens een boek over kruistochten of monarchieen. Wat dacht je van een grootkruis? Zomerkruisje kan ook. Een kruis wegens bijzondere verdiensten namens de Vereniging Friesche Elf Steden, meer dan verdiend. Enige wat ik afkeur is Kruisje2.0.

Niemand begrijpt het, hier en daar hoor je zelfs al mensen die hun kruisje willen schenken. Daar hebben ze hard voor moeten vechten, dat zegt veel. Het enige wat de voormalig Olympisch zwemmer niet verdient, is aankomen in Leeuwarden en ontvangen worden door de eindelijk ontdooide winnaar van 1963 die hem vervolgens zijn eigen zuurverdiende kruisje van toen opspelt.

Verkopen is ook een vak. Je zou het niet zeggen maar makkelijker dan de Elf Steden Tocht zwemmen. Kruisje dus. Dat zeg ik Freek!

Kopfoto gemaakt door Tim Marshall gevonden op Unsplash / Ace T, gevonden op Wikipedia / Maximilian Gritzner, gevonden op Wikipedia. Afbeeldingen bewerkt en gecombineerd.