Vier Mei, Wa’s Da?

Echte vrijheid kijkt vooruit zonder de ballast van het verleden.

Het mooiste aan dodenherdenking op vier mei is dat de jongere generatie geen enkel idee heeft waar het over gaat. Vrijheid is normaal voor ze. Is dat niet het hoogste wat we kunnen bereiken?

Nog even aan het werk en luister naar de radio, de dienstdoende DJ weet ook niet wat hij met dodenherdenking aanmoet. Waarom dan? Hoezo respectloos? Tenzij je een verzuurde grauwe gruwel ben, is dit de beste uitkomst ooit. Vrijheid als vast gegeven en niet iets waar je voor moet vechten.

In andere landen krijgen mensen vrij om hun democratische stem uit te brengen. Soms ontaardt dat in een feestje. Aldus het officiele televisiejournaal der publieke omroep. De minachting voor zoveel gebrek aan beschaving druipt nog net niet van mijn scherm. En zo slaat de staatstelevisie – gespeend van enige reflectiviteit – weer een nagel in de bekisting van onze trotse democratie. En stelt het de eigen boterham weer voor iets langer veilig.

Maar waar verkiezingen meer dan blasé zijn, ist es ‘verboten’ [1] om je niet druk te maken over de oorlog en de dodenherdenking. FvD heeft een poster gekaapt voor politieke doeleinden. De woordvoerders op een rijtje, klaar om voor de camera hun megaverontwaardiging uit te spreken. Nou en? Wat voegt dit toe? Prachtig toch dat zo’n hooggeleerde uilentemmer niet meer dan een leeg vat blijkt? Het Cidi – een Joodse belangenvereniging – snapt de wereld van vandaag al helemaal niet. De stichting is plaatsvervangend boos omdat het Comité 4 en 5 mei geen aangifte doet. [2] Die reageren heel wat verstandiger door de zaak “te bestuderen.” Sus, sus, slim.

Vrijheid schuurt altijd. Niet mijn schuld. De rest begrijpt niet wat vrijheid wel en niet is. Irritante lui zonder respect, vol foute gedachten. Laten we eerlijk zijn, echte vrijheid kent haar grenzen. Niet de kans om uit te dragen wat je vindt, wat anderen er ook van denken. Slimme mensen weten allang dat alle neuzen nooit in dezelfde richting zullen wijzen. Leven en laten leven is verstandiger. Werkt nog bevrijdend ook. Niet verder vertellen.

Ondanks driekwart eeuw ‘bevrijding’ is de jeugd van tegenwoordig minder vrij dan ooit. Ja, de verzuiling is bijna over. Dankzij Groenlinks kun je die studieschuld in 30 jaar aflossen. Wie wil dat niet? Huizen zijn best betaalbaar. Zonder studielening en als je ouders je een ton – belastingvrij – schenken. [3] Het aardgas is op. Ondanks dat is de staatsschuld dat niet. De kinderen van jouw kinderen – en ja dat zijn die rare, luiervolpoepende kleine mensjes van wie jouw kroost meer houdt dan hun bloedeigen Mam en Pap – zullen nog decennia zuchten onder het coronajuk. Wie anders dan de toekomst van Nederland gaat de kosten terugbetalen, die wij ouwetjes doordrukken om nog een paar leven uit de hand van de dood te klauwen? [4]

Vrijheid is goed – rustig ademhalen nog veel beter – maar democratie is niet altijd vrijheid. In het wild is vrijheid beperkt, zeker als je een afwijkende mening hebt. Voor het geval je nog twijfelt aan de belangrijkste les van corona. Geen zorgen, ook al plukken we ze kaal, onze kinderen houden altijd van ons. Dat maakt ons de slechtste ouders ooit, niet ons kroost de liefste sukkels allertijden. Zijn ze natuurlijk wel. En lief. Verdienen veel beter. Wij verdienen hun niet.

Vrijheid is geweldig. Omdat je vrij bent om te doen en laten wat je wil. Bijvoorbeeld om vrijheid net zo gewoon vinden als sociale media. De wereld verandert. Dat is niet goed of slecht maar een feit. Onze ouders verwonderden zich ook over de moderne wereld. Wat hun eindpunt was, is ons beginpunt. Die geschiedenis herhaalt zich minstens vier keer per eeuw. Hou op met klagen en ben dankbaar dat vrijheid de norm is. Stop met zeuren over respect voor vroeger en kijk eens naar jezelf en wat jij en ik nalaten aan de volgende generatie. Misschien zijn we toch niet zo geweldig (als onze bankrekening of de waarde van ons huis ons doet geloven.)

Psst

Waar ging dit verhaal ook alweer over? Oh ja, dodenherdenking. Terug naar de gruwelen van toen. Wat was nou het mooiste aan het einde van de oorlog? Linea recta worden Nederlandse soldaten naar onze voormalige kolonien gestuurd om die te her-ver-door te bevrijden van hun prille onafhankelijkheid. Alles in het leven is context. En andermans poen en tranen, maar vooral [andermans] vrijheid. Laat je niet gekmaken.

Kopfoto gemaakt door Stijn Swinnen, gevonden op Unsplash en Photo by Neil Thomas, gevonden op Unsplash. Afbeeldingen zijn bewerkt en gecombineerd.

[1] Heerlijk die foute grapjes. Graag zakken vol gerechtvaardigde verontwaardiging, graag en snel svp.

[2] Als het Cidi niet boos doet, worden de sponsors het, gevalletje dominodag.

[3] Er is geen kostbaarder democratische parel dan Artikel Een van ‘onze’ Grondwet.

[4] Niet aan Mark Rutte vragen, die is nou al dement. Krijg je ervan als je krampachtig probeert te vergeten [waar vrijheid en democratie voor staan.]