En de mensen dansten nog lang en gelukkig.

Muziek is (als) liefde. Alleen een idioot verwerpt datgene waar hij van houdt. Omdat houden van niet cool is. Dwazer dan dwaas.

“We kennen elkaar al sinds 1987.” Helaas millennials, sommige dingen zijn alleen voor grote mensen. Of is het misschien de beste jaren tachtig plaat die je nooit gehoord hebt? Tenzij… GJ heeft in meer clubs gedraaid dan jij in je leven ooit bezoekt. LOL. Wat volgt is een lang verhaal dus lees vooral verder.

De wereld heeft internet en Facebook niet nodig om te dicteren wat je wel en niet leuk vindt. In 1987 verbieden coele mensen Never Gonna Give You Up. Ach, roken is nog gaaf en gezond, kuch. Althans volgens Miami Vice. Dat Nazi-wetenschappers die leugen al decennia eerder hebben ontkracht is vooral onpraktisch. Oncomfortabel, kostbaar zo je wil, is een beter woord. Negeren in de jaren tachtig gaat gemakkelijker dan u denkt. Graaf maar eens in je herinneringen. Niemand heeft ooit iets slechts gezegd over de roze t-shirts van Don Johnson in Miami Vice.

De officiele clip van Never Gonna staat sinds 2009 online en is 665 miljoen keer bekeken.

Vroeger of later worden we allemaal een dagje ouder en dan droogt de creativiteit meestal op, zo ook bij John de Mol. De televisieproducent koopt SBS6, maar zijn succesnummer – verplicht leuk-likken op sociale media – blijft achter bij RTL. Televisiereclame kent twee seizoenen. In de winter dwingt het je meer rookworst te eten. ’s Zomers jagen de koopfilmpjes angst aan omdat 50 soorten barbeque-saus onmogelijk genoeg zijn. Hoe ze dat doen? Verbroedering. Niets is leuker dan mensen die zichzelf voor gek zetten op TV omdat ze geen talent hebben. Rick Astley had – en heeft – dat wel. Verzint João du Talpa toch gewoon een nieuwe show: Niemand Zingt Beter Dan Rick Astley… Hij is oud genoeg om te weten wie het is. Ik ook, maar als DJ gelden voor mij verzwarende omstandigheden. Terecht trouwens.

Eind jaren tachtig begin ik in groot volume CD’s in te slaan. Er passen 74 standaard cd’s op een Billy boekenplank. Naast dat mijn muzieksmaak erg breed is, heb je als DJ altijd het gevoel dat je selectie nooit uitputtend genoeg kan zijn. Mijn collectie vinyl is zwaar genoeg om als fundering voor een wolkenkrabber te dienen maar er zit geen enkele ABBA plaat tussen, terwijl sommigen toch echt pareltjes zijn. De grootste kweelsuccessen van Brian Adams wel. ABBA is een van de eerste CD’s die ik koop. Adams volgt later. Veel later.

Je kunt de klok erop gelijk zetten, als ik in de keuken voor vrienden sta te koken, willen ze muziek. OK, misschien is tig-duizend CD’s iets teveel keuze, maar hoe krijg je het iedere keer voor elkaar om in mijn totaal onbegrijpelijke sortering voor buitenstaanders weer die ene Brian Adams CD eruit te vissen? Er is echt betere muziek gemaakt dan dat. Ook veel slechtere trouwens.

Dan ben ik het zat en plak een sticker op de jewel case. Da’s het doosje waar de cd inzit. Tien punten voor de reclamemaker die het woord verzonnen heeft. Het is zo’n blauw etiket dat je voor floppy discs gebruikt. Sorry en nogmaals helaas Millennials. Met koeie(n)?letters schrijf ik erop dat het verboden is om deze CD op te zetten. Laat nou net iedereen die juist die CD eruit vist een officieel stempeltje in hun muziekpaspoort hebben dat ze tegen Rick Astley zijn. Overigens geen idee wat dat “tegen” van hun betekent.

Noodweer in de disco

In 1979 wordt “ontdekt” dat disco fout is. Een DJ in Chicago roept mensen op hun discoplaten te verbranden. Het disco inferno vindt plaats in een stadion voor aanvang van de wedstrijd. Maffe mensen offeren zwartgallig vinyl aan een vreugdeloos vuur wiens zwarte wolken zo hoog reiken dat ze zelfs vogels die van Oost naar West vliegen, vergiftigen. Zinloos – en te laat – de spruitelingen voor disco2.0 zijn allang gelegd, decennia voor mensen moe worden van de toevoeging 2.0. Ach weten de haters veel. Het is vrijdagavond en je wil een verzetje. Vandaag een vinylvuurtje, morgen een boekverbranding. Traditie roepen de knurften. Verbranding hier, verbranding daar, traditie etceteraar. Tsja.

Natuurlijk is disco niet te stoppen, het wordt allemaal nog veel gekker. In 1982 brengen de Rolling Stones “Miss You” uit. Net als Rod Stewart en Diana Ross zien zij geld in de discoverdwazing en pikken een graantje mee. De echte-rockerseed is niet meer wat het vroeger was (toen alles “echt” beter was.) Het is in ieder geval een plaat die zelfs tot-op-het-bot discoliefhebbers kunnen missen als kiespijn. Hij wordt alleen nog gedraaid bij Veronica. Omdat het rockartiesten zijn. Wanhoop op herhaling – exclusief bij Radio Veronica – zegt eigenlijk alles.

Disco sterft niet uit, het muteert. De eerste helft van de jaren tachtig is buitengewoon depressief. New Wave – het leven is zinloos en dring blije-jij mijn narcistische doemboodschap op – dreigt de planeet over te overnemen. Zelfs de semi-vrolijke reggae van UB40, bandnaam gekopieerd van een Brits werkloosheidsformulier, kan daar weinig aan veranderen.

Gelukkig broeit het ondergronds. Lang voordat de euro een feit is, wordt Vrouwe Europa als continent en embryonale natiestaat herboren, voortgestuwd op de klanken van wat later Europop heet. Halverwege de jaren tachtig is iedereen klaar met de nihilisten in zwart waar je alleen lid mag van worden als je van de juiste kleur bent, zeg maar een duur, bepaald soort alternatieve schoenen draagt. Zwart vanzelfsprekend. Over uiterlijk gesproken.

In 1985 is Doctor Who pas 22 televisiejaren oud. Niet over nadenken, de tijdtelling op haar (2019) thuisplaneet Galifrey volgt andere conventies. Drie straatarme Britse producers proberen geld te verdienen met muziek. Ta-ta-da-da, het intro op TV belooft keer op keer dat het tijd is om The A-Team te bellen. Wie ga je dan bellen? Helaas, zelfs de Ghostbusters hebben het nummer niet. Vandaar dat “als je ze kunt vinden” aan het einde natuurlijk. Blijft er niets over dan risico’s nemen en dat is een gouden greep.

Niet meteen woeste kreten als lasterpraat slaken, maar Stock, Aitken en Waterman zijn in de jaren 80 net zo visionair als Berry Gordy, oprichter van Motown, drie decennia ervoor. Het imago van de artiest is minstens zo belangrijk als de muziek die ze maken. Het is het decennium waarin de videoclip opkomt. Met uitzondering van Michael Jackson begrijpt niemand beter hoe belangrijk het visuele aspect gaat worden dan de de drie producers.

De producers, afgekort as SAW (grapje), maken vooral afgezaagde platen. Snelle quiz: Mel & Kim of Milli Vanilli? Flauw en oneerlijk want de studiomuzikanten die “Girl, You Know It’s True” inzingen zijn zeer getalenteerd. En met talent scoor je hits, vraag maar aan Rick.

Stock, Aitken en Waterman melken de alternatieve muziek aardig uit en scoren daar geen vrienden mee. Nog meer maten raken ze kwijt door “Never Gonna Give You Up”, een gepolijst pareltje dat gezongen wordt door Rick Astley. Terwijl iedereen de plaat vreselijk vindt, belandt hij wel op nummer een, wekenlang en ook over het jaar 1987. Leuke jongen, ziet er goed uit en kan nog zingen ook, waarom zou je daar geen hekel aan hebben? Niet naar mij kijken voor het antwoord, ik heb Rick al eerder horen zingen, tien uit tien dacht ik. Jij ook trouwens als je een regelmatige bezoeker bent van de clubs waar ik draai. Je vindt ‘m nog gaaf ook. Nooit gedacht hé?

Het verhaal van Rick Astley verloopt verder triest. Vrije keuze, genieten van wat je leuk vindt of gewoon blij worden van een liedje op de radio “ist verboten”. De Berlijnse Muur mag dan wel vallen, Rick Astley is het, nog geen dertig, zat om op te boksen tegen alle negatieve verhalen. Als je denkt dat kranten pas sinds kort hun ziel – en lezer – verloochenen door getalenteerde artiesten kapot te schrijven, helaas. Er is niks nieuws onder de zon maar daar verdient de krant natuurlijk geen brood aan.

Op zijn 27e neemt de zanger afscheid van de muziekindustrie, kapotgeschreven gaat hij met pensioen. Ondertussen vergeet de wereld Rick Astley niet. In 2007 wordt een grapje op internet dat mensen onverwacht naar een zingende Rick Astley leidt, een hit. Twintig jaar te laat overigens. Rickrolling (Engels) is geboren. Geen idee wat er leuk aan is maar zelfs prille millennials die geen idee hebben wie de zanger is, vinden het geinig (Engels). Daar gaat ons pensioen. Hebben jullie geen productieve dagtaak, jullie nietsnutten?

De zanger die op zijn 22e miljonair wordt, maar zich daarvoor schaamt (Engels), blijft investeren in zijn liefde voor muziek. De man met de plaat van het jaar, die je blij meezingt maar niet leuk mag vinden, laat het internetgebeuren over zich heenkomen. Het helpt dat zijn dochter op TV uitlegt dat het niet persoonlijk is. Langzaam zie je de zanger steeds vaker opduiken. Talent vergaat noch verguist. Gelukkig maar. In die wijsheid zit overigens dik geld Silicon Valley. Zullen we zeggen 30 procent per eenhoorn? Voor aftrek van kosten natuurlijk, maar dat spreekt voor zich.

Youtube

Anno nu struikel je over clips van Rick Astley op Youtube. Favoriet is een verrassingsoptreden in het Londense Hyde Park bij de show van Kylie. U weet wel, Kylie Minogue, die serveerster uit de beste kerstaflevering van Doctor Who ooit, met een gehavende ruimte-Titanic enzo. Loopt trouwens weer niet goed af voor Das Boot. Beide artiesten breken door in 1987, onder contract bij SAW. In plaats van dat hij in 2018 zingend het podium opkomt, zegt Kylie dat ze ergens anders aan moet denken waarom ze zo blij moet zijn (“I should be so lucky”) en zet “Never gonna…” in. Iedereen verwacht Rick Astley maar mevrouw zingt vrolijk verder. De grap ontgaat de meeste mensen als een minuut later, na de paukslag, Astley vanuit het donker “We’ve known each other for so long” – zeg maar oude vrienden – inzet, maar het is redelijk briljant. Je wil niet weten hoe hard het publiek schreeuwt als Rick Astley begint te zingen. Het optreden bewijst ook dat niet langer Madonna maar Kylie de koningin van de speeltuin is.

Er zijn twee soorten Rickrolls in de wereld.

Rick Astley begint als drummer in een lokaal bekende en populaire band, FBI. Diverse leden vertrekken, waaronder David Morris die wil bouwen aan zijn toekomst als kapper en eindigt als parlementslid (Engels). En nee geen grapjes over Britse woorden met een X erin, dan stuur ik je meteen weg. Astley maakt promotie en de zanger wordt opgemerkt door SAW waarna de trein vertrekt. De clip voor Never Gonna is op nieuwjaarsdag 1987 opgenomen en wordt in augustus uitgebracht. Overal wordt het nummer een en de successen blijven maar komen, net als de commerciele, alternatieve en politiek-correcte haat. Toch scoort Rick hit na hit. Best raar omdat zijn fijnste plaat nooit een hit geworden is.

Dik drie decennia later heeft Rick Astley het niet alleen achter zich gelaten maar zelfs een beetje geaccepteerd. Hij wint “wie wordt het eerst afgevoerd?” van voormalig-uit-publieksgeld-betaalde coryfee Twan Huijs als hij Bruno Mars’ Uptown Funk tijdens RTL Late Night zingt. Even er tussenuit voor de reclame en dan: succes Eva Jinek. Geef nooit op! In een ander filmpje duikt hij onverwachts op bij een Engels koor om Never Gonna te zingen. Klinkt als een klok en ik blijf me maar afvragen waarom het nummer niet vaker gecoverd wordt. Bouw de tekst een tikje om en je hebt een verse gospel klassieker. Terecht overigens.

Aan het einde van de clip krijg je onbedoeld een kijkje in Rick Astley’s muzikale keuken.
“Wie moeten we volgende keer uitnodigen?”
“Dave Grohl” (Foo Fighters en drummer Nirvana).
Het jaar daarvoor treedt Astley op met de Foo Fighters in de London Arena, waar ze Never Gonna spelen. Toch schaamt radio Veronica zich nog steeds voor de smaak van haar luisteraars en het geluid van succes en een rinkelende kassa.

Blader je verder door de Youtube optredens van Rick Astley, wordt je gestopt door andere pareltjes. Astley is niet alleen vocaal maar ook muzikaal lenig. In 2017 zingt hij Sweet Home Alabama in the Boston House of Blues. De tekst kent hij niet, dus leest de vijftiger met bril die vanaf zijn mobiel. Klinkt goed. Now That’s What I Call Talent! De tweede helft van het filmpje zingt hij “What’s Going On?”, een intense keuze zowel muzikaal als emotioneel. Het orgineel is van Marvin Gaye, een Amerikaanse zanger met een donkere huid. Gaye verwondert zich over de wereld waarin zijn broer na de Vietnam-oorlog thuiskomt. Het nummer is een juweeltje en je kunt het alleen maar slechter doen. Toch redt Astley het zonder kleerscheuren.

Astley zing die avond verder als het semi-officiele breedbeeldfilmpje stopt. “Rappers Delight”, “Play That Funky Music”, iets van R.E.M. en als uitsmijter Elvis’ “Suspicious Minds”. Ze kunnen wel stoppen met The Voice, die man kan zingen, wil zingen en gaat een uitdaging niet uit de weg. Wanneer gaan jullie luisteren? Drummen doet de zanger ook nog steeds. In 2016 zingt en drumt hij Highway To Hell van hardrockband AC/DC. Niet mijn favoriete plaat, maar wel goed.

Tijd voor De Vraag. Je wint de trouwerij of misschien loterij en je geeft morgen een feestje, heb je dan liever een coverband of Rick Astley die komt zingen? Te makkelijk en dat al sinds 1987, het jaar waarin Never Gonna Give You Up met veel fanfare wordt gelanceerd. Zoveel toeters en bellen zelfs dat S., A. + W. Rick’s achternaam er niet vanaf zagen. Dames en heren: Rick Astley. Dat is bij zijn eerste plaat wel anders.

Gaan met die banaan

Een paar maanden ervoor verschijnt een obscuur liedje in de Top40. Rick & Lisa willen geen promotie en al helemaal geen foto op de hoes AUB. Ze zingen “When You Gonna.” Zoef, disco is dood maar wil niet sterven, New Wave is lang voorbij haar uiterste houdbaarheidsdatum van minus nul, maar heeft nooit geleefd. Hoe noem je de heersende muziekstroming dan? Onze huis-expert Ome Henk, u weet wel de man die een opblaaskrokodil wil, aan het woord: “vroeger was alles beter.” Daar heb je weinig aan. De gniffelende studioknecht die kneukelt “vooral Nederlandstalig” knikkeren we meteen Het Dorp uit.

Het echte mysterie is Lisa. Wie is Lisa Carter?

Muziekstromingen vatten is als tuinieren. De roos die je met fluwelen handschoen, onzelfzuchtig, tender en nobel (dat woord komt overigens van de man die het dynamiet uitvond), richting herfst begeleidt om met een traan voor nu afscheid tot het voorjaar te nemen, zie je nooit weer. Die andere spruiteling van Moeder Aarde, een koppig stuk onkruid dat je met wortel en tak gegarandeerd morsdood hebt gemaakt en uitgeroeid, herrijst onbreekbaar. Zelfs benzine plus fikkie werkt niet en de ongewenste winnaar bloeit komende lente weer fier en opruiend boven alles uit. En toch leef je er naar toe. Zo ook met disco. Dood is het nooit geweest, ondergronds broeit en groeit het. Vraag je eens af, wat is onkruid?

Meer dan eens gebeurd, GJ reageert op een vacature die eigenlijk al vervuld is. Toch wil de manager kennismaken. Meneer, nooit mevrouw, is vandaag vooral professioneel vader en vraagt of ik nog tips heb hoe zijn 14-jarige oogappel gegarandeerd DJ van globale allure kan worden. Dat is nou precies het soort mens dat braaf ja knikt als hem wordt verteld dat hij Rick Astley niet leuk mag vinden. Nog pijnlijker omdat in zijn geval een extra druppel persoonlijkheid hoognodig is. Wreder zelfs, als zijn oogtelg de volgende top-DJ wil worden, heeft appeltje pech. Er is een ding dat alle DJ’s ter wereld bindt en dat is liefde voor muziek. Zonder vooroordelen, zonder nee. Ach arme, als je vader om zombie-redenen “tegen” Rick Astley is, hoe kun je dan ooit die benodigde brede basis ontwikkelen om zelfs maar een fractie van de kracht van muziek te begrijpen? Mischien ben je in het verkeerde huis geboren.

Een eigen huis

Een bricolage is een papje van verschillende smaken. Heb je een succesvol recept, noem het vooral niet eclectisch. Niet alleen de muziek maar ook de planeet gaat ten onder aan het superioriteitsdenken van iedereen die de wereld wil regeren. Waarom denk je dat De Wereld Draait Door alweer een ode brengt aan 65-plus muziek? Mijn gok: Matthijs gaat Eva niet achterna, maar naar radio Veronica. Dat is het radiostation met slechts een CD. Kan ie lekker over plaatjes pruttelen die niemand wil horen met popprofessor Leo Blokhuis.

Het is 1986. De man, de stem, Darryl Pandy zingt geemotioneerd Love Can’t Turn Around. Farley Jackmaster Funk scoort een hit en mensen realiseren zich dat House met een luide schreeuw gearriveerd is. GJ is 18 en beginnend DJ. De donkere jaren van de New Wave zijn voorbij en muziek mag mensen weer gelukkig maken. Ik draai When You Gonna regelmatig, het is een geweldige plaat. Half om half heb ik al een beetje opgepikt dat muziek sterk aan het veranderen is en schrijf in mijn wijsneusagenda “Lang leve de house. Volgend jaar komt de Second Summer of Love.” Helaas loop ik op de dingen vooruit en gebeurt dat pas in 1988.

Een jaar later vind ik When You Gonna zo geweldig dat ik zelfs twee maxi singles van Rick & Lisa heb. In 1987 draaien DJ’s nog letterlijk platen aan elkaar. Een remix maak je met bandrecorder, plakband en schaar. En als je het live wil knutselen, twee dezelfde platen. En de mensen dansen nog lang en gelukkig op Rick Astley, zonder het te weten. Bijna dan, een half jaar later komt Never Gonna Give You Up uit. Die plaat is, zeker in het begin, regelmatig in clubs gedraaid, voordat Rick Astley door de cultuurpolitie buitengesmeten wordt.

GJ is GJ en doet zijn eigen ding. Never Gonna willen de mensen niet meer horen, geloven ze. Overtuigen is voorlopig zinloos. Die berg ik veilig op voor later. Van Rick & Lisa daarentegen denkt iedereen dat het een proto-houseplaat is en dan mag het wel. Anders ook hoor, want het het is gewoon een goede plaat. In 1987 start je het ene nummer nog na het andere in. Die vier tingeltjes voordat de bass ontploft zijn goud voor DJ’s. De reactie van het publiek na die vier tellen nog beter.

Jaren tachtig parties doe ik allang jaar niet meer. Ook niet gratis. Publiciteit zoek ik niet. Hoeveel exposure heeft een DJ wiens eerste les is dat de diepte van een vinyl platengroef de beste indicatie is van waar de track zich bevindt, nodig? Daarnaast, als ik informeer of ik ook iets van Rick Astley mag laten horen, spreek je ineens Russisch. Njet. Geloof je nou echt dat ik toestemming vraag om goede muziek te draaien?

Ergens kort voor de eeuwwisseling, haal ik ‘m weer uit de kast. Iedereen kent het intro. Tingel tangel. Wat denk je dat er gebeurt als je vijf uur lang die eerste klanken van Never Gonna hoort en dan niks? Totdat. De lampen gaan uit en de zaal ontploft, al 20 jaar. Die lichten worden overigens gedimd met een reden. Niemand wil getagd worden op andermans’ tijdlijn, dansend op Rick Astley. Terwijl ze naast je staan. Kinderen, wordt niet zo als je ouders. Maar ook niet als Rick. Hij heeft zijn grootste hits weer eens uitgebracht – het is binnenkort kerst – en When You Gonna is er afgezaagd. Wedden dat de plaat te goed is? Ondertussen weet ik nog steeds niet wie Lisa is. Moet ik nu het A-Team of de Ghostbusters bellen?

PS millennials, waarom denk je dat Morty de sul is en niet Rick? Als ik jou was, zou ik mijn vader ook niet op Facebook liken.