Salaam Nederland, inmiddels zitten we bijna drie weken in Iran. Ik weet nog steeds niet wat ik van moet denken, dat komt in een volgende mail wellicht.

Maandag, zo’n tweëeneenhalve week geleden, de grens met Iran overgestoken. In Turkije nog een bijzonder aardig voorval meegemaakt. Lang voor de opkomst van de Islam blijkt Turkije een matriarchaat geweest te zijn. In het museum waar we rondkeken liepen ook een aantal Turkse jongens rond. Ze keken, om het mild uit te drukken, zeer verbaasd. Zoals vroeger al op een winkelpui in Rotterdam stond:

“Change is valuable, because it let’s the oppressed be tyrants.“

(Verandering is waardevol om dat de onderdrukten tot onderdrukkers verheft.)

Enfin, de grensoversteek tussen Turkije en Iran ging aan de Turkse kant erg langzaam (meer dan 3 uur, geen idee waarom), terwijl we Iran binnen een halfuurtje binnen waren. Niet in de bagage gekeken of wat dan ook. Iedereen kreeg drie vragen: geboortedatum, naam vader en naar welke stad ga je.

Onze eerste bestemming was Tabriz, een grote plaats in het noordwesten van Iran.

Het eerste wat opvalt is dat inderdaad alle vrouwen een hoofddoek dragen. Ook de dames van onze groep dragen ‘m. Ik moet zeggen dat ik veel respect voor de dames heb. Het is zeer pittig, hoofddoek en chador, zeker met deze warmte. Opvallend is wel dat je er na een paar dagen aan gewend bent en als je dan iemand zonder hoofddoek ziet, denk je he dat is raar. Een bizarre ervaring.

Het tweede dat hier opvalt is dat 90 procent van de auto’s hetzelfde is, de zogenaamde Paykan. Dit is een oud model Hillman Hunter uit Engeland (zegt mij verder niets), eigenlijk altijd in gebroken wit uitgevoerd. Overigens is brandstof hier zeer goedkoop. Voor € 2,50 krijg je hier 120 liter diesel. Benzine is vier keer zo duur.

Ook zijn de mensen bijzonder vriendelijk. Zo vriendelijk ben ik ze nog nooit tegengenkomen. Het leven is hier over het algemeen goedkoop. De munteenheid heet de rial. 10.000 rial is circa een euro. Voor 1000 rial heb je een softijs waar je met vijf man van kunt eten, zo groot. Ook het diner is erg goedkoop. Voor twee euro eet je in een lokaal restaurant. Wil je eens echt gek doen ga je in een hotel eten voor wel vier euro. (Soup, salad, hoofdgerecht en twee cola en desert). Het eten zelf is verder prima. rijst en brood vormen het hart van de maaltijd. Ook ijs is volop te krijgen. Heel bijzonder is de diepgevroren vermicelli, die geserveerd met citroensap, als ijs wordt verkocht en zeer populair is.

In Iran is het helaas wel vaak de gewoonte om buitenlanders te tillen. Alhoewel het niet om het geld gaat, je zit drieeneenhalf uur in een theehuis voor € 3,50 gaat het na de zoveelste keer irriteren. Ook denkt men hier dat we allemaal millionair zijn in Europa. Zo zag ik wat leuke schaakstukken in de vorm van Perzische krijgers. Ik informeerde naar de prijs. “very special, polyester, 120 euro”. Toen raakte ik even de draad kwijt.

Vanuit Tabriz zijn we via een aantal kleinere plaatsen naar Sanadaj gereisd. Wat tijdens het reizen met onze bus (zonder airco) door de woestijn opvalt is dat je om de haverklap door de politie wordt aangehouden. Zo is onze bus op zeker moment in een kwartier drie keer aangehouden door verschillende politiepatrouilles. Ook in Sanandaj leuke dingen meegemaakt, maar dat vertel ik een volgende keer wel.

Vanuit Sanadaj hebben we op weg naar Yazd een uitstapje gemaakt naar Qom, de een na heiligste stad van Iran. Hier is de bijzonder mooie en immens grote Jamakaran moskee gevestigd. Als Nederlanders vielen we wel bijzonder op. In een gedeelte van de moskee bevindt zich het mausoleum van Fatima, een voor de islam zeer belangrijke vrouw. Niet moslims mogen deze plaats niet bezoeken. Ik raak aan de praat met een Iraakse vader en zoon, die tien jaar geleden naar Canada zijn gevlucht en zij bieden mij aan om me door de moskee rond te leiden. Van dat aanbod heb ik natuurlijk gebruik gemaakt. Sta ik in een keer in het heilige der heiligen bij het mausoleum. Alhoewel het absoluut niet de bedoeling was stond ik daar ineens. Net zo als bij veel andere heiligdommen is men van mening dat Fatima gebeden verhoort. De meeste mensen doen dan ook een wens. Zo vertelde de Irakees die mij rondleidt dat hij en zijn vrouw geen kinderen konden krijgen en toen hij het graf van Fatima had bezocht en tot haar gebeden had kregen hij en zijn vrouw een zoon. Later spraken we nog een imam die vertelde dat een tijdje geleden Fatima een man had genezen die in een rolstoel zat. De rolstoel staat inmiddels in het museum van de moskee.

Aan het einde van de dag zijn we in Yazd aangekomen, een oase in de woestijn. Hier hebben we tot nu toe de hoogste temperatuur meegemaakt, zo’n 43 graden. Vanuit Yazd naar Kerman vertrokken, dat oorspronkelijk als uitvalsbasis dient voor een uitstapje naar Bam, een beroemde citadel. Helaas is deze door de aardbeving van december vorig jaar volledig verwoest. We hebben toen voor een bezoekje aan de veel kleinere citadel van Rayan gekozen. Deze is in allerijl opgeknapt en omdat hij niet in de reisgidsen vermeldt staat hadden we het rijk alleen. Zelfs de bewaker met de sleutel moest nog opgetrommeld worden.

Vervolgens naar Shiraz gereisd beroemd om haar dichters. Van hieruit een excursie gemaakt naar Persepolis, een paleis uit de oudheid. Het was werkelijk prachtig. Helaas heb ik wat te enthousiast boeken gekocht, zodat ik nu een en ander moet meeslepen. Misschien moet ik toch maar wat vooruitsturen. Is helaas ingewikkeld bij de post in Iran. Net zo als bij veel andere bouwwerken uit de oudheid heb je ook in Persepolis haremvertrekken. Je ziet dat de gedachten van de meeste mannen als ze het bordje lezen een beetje op hol slaan. De mijne natuurlijk niet…
Nou misschien een heel klein beetje dan.

Inmiddels bevinden we ons in Esfahan (Isfahan), bekend om haar vele tuinen en prachtige moskeen (ja ze zijn echt prachtig). We hebben twee dagen om ons hier te verpozen, morgen vliegen we naar Mashad (we moeten om 0500 op, da’s toch geen vakantie), wat de meest heilige plaats van Iran is en vandaar steken we de grens over naar Turkmenistan. Ik heb overigens begrepen dat er een negatief artikel in de Elsevier van afgelopen week stond over Turkmenistan en Oezbekistan. Het zouden een soort wildwest landen zijn. Zover mijn informatie strekt valt het echter wel mee zolang je een paar voorzorgmaatregelen in acht neemt.

Na wat ik boven heb geschreven lijkt alles pais en vree in Iran. Helaas is dat niet zo. Voor ons als toeristen blijft veel of zelf bijna alles verborgen. Wat mij het meest opviel en als bijzonder schrijnend trof zijn de bedelaars die je in diverse steden ziet, meestal vrouwen met baby’s en oude omaatjes. Het voordeel van de chador is dat ze voor veel mensen onzichtbaar zijn. Ik geloof de mensen dat wel zo comfortabel vinden.

Verder hoor je regelmatig verhalen over de politie. Zo is er bijvoorbeeld een soort van informele avondklok. Als je na twaalf uur op straat loopt kan de politie wel eens onaardig gaan doen. Ook zag een reiziger van onze groep dat studenten die bij de universiteit op een bankje zaten ineens tegen de muur werden gezet en gecontroleerd, door de met gillende sirenes aanrijdende politie. Blijkt routine te zijn.

Zo zijn er nog veel meer verhalen. Alles is hier tegen geld verkrijgbaar, zo ook alcohol. Er gaan veel geruchten hieromtrent.

Ook iemand die ik sprak zei “You from Holland, you have freedom”.

Een veelgebruikt argument waarom vrouwen een hoofddoek moeten dragen is dat het voor hun eigen veiligheid is. Als je dan echter ziet dat een meisje van 16 met een paar zelfgemaakt nunchako’s in haar handtas loopt om zich veilig te voelen dan raak je toch een beetje de draad kwijt.

Tot zover Iran. Als ik binnenkort weer ergens een internetcafé kan vinden dat laat ik wel weer wat van me horen. Aangezien het in Iran tweeeneenhalf uur later is dan in Nederland wens ik jullie een prettige (werk)dag.

PS Leendert, ik heb ook aan jullie gedacht, klustechnisch gesproken. Overal waar je komt zie je kooflijsten, veelal in drie lagen, zeg maar kooflijsten, the next generation. (Misschien tijd dat jullie weer eens gaan verhuizen).

In deel vier van de Zijderoute ontdekt GJ het geheim van de verhalen uit duizend-en-een nacht.