Kom maar op met dat quotum (voor vrouwen in de politiek)!

De SER ziet maar een soort ongelijkheid en adviseert om het percentage vrouwen in topbanen wettelijk op minimaal 30 procent vast te leggen. Haar elitaire status maakt het adviesorgaan blind voor echte problemen en oplossingen. Snel bestaat niet en goed kost veel tijd. De enige korte-termijn oplossing is een vrouwelijke minister-president.

Het is in de hoofden van diezelfde politici nooit opgekomen dat een essentieel onderdeel van leiderschap, het goede voorbeeld geven is. Voordat je de buren terecht wijst dat ze de tuin moeten onderhouden, eerst even zelf schoffelen en de tuinkabouters oppoetsen. Dan wordt het pijnlijk stil. Politici vertellen Nederland graag waar “we” in falen, maar een quotum voor vrouwen in de politiek, ho maar.

Het Verenigd Koninkrijk heeft inmiddels haar tweede vrouwelijke premier verloren. Duitsland strevent af op 16 jaar vrouwelijke kanselier. Tussen 2010 en 2014 is Dilma Rousseff (Engels) president van Brazilie. Indira Gandhi is de derde minister-president van het post-koloniale India. Eerst van 1966 tot 1977 en vervolgens van 1980 tot 1984 als ze wordt vermoord door een van haar lijfwachten.

Natuurlijk heeft en had heel Scandinavie vrouwelijke premiers. Heel Scandinavie? Nee het land van de veilige Volvo en enige echte Turkse gehaktballetjes heeft nog nooit een vrouwelijke premier gehad. IJsland wel, maar dat is niet belangrijk, het eiland wordt binnenkort toch door de Amerikaanse president Trump gekocht nu Groenland niet te koop blijkt.

Mocht je er toch een lijstje van willen maken, Ellen Johnson Sirleaf (Engels) staat erg hoog. Sirleaf is president van Liberia tussen 2006 en 2018, Nobelprijswinnaar, Harvard-econoom en een van de meeste gerespecteerde leiders ter wereld.

Maar de dokter eet zelf geen groente

Ondertussen heeft de SER, een adviesclub voor de regering, een plan geprutteld waarvan het verwacht dat kabinet Rutte III ze overneemt. Over voorrecht gesproken. Is de wens nou de moeder of vader van de gedachte? De regering moet [nog meer] regels maken en die aan anderen opleggen. Daar wordt de wereld beter van. En nee, ik heb het niet over het versneld van het aardgas af maar over het vrouwenquotum bij beursgenoteerde bedrijven. Weet je waar de wereld echt beter van wordt trouwens? Nadenken.

De SER bestaat uit drie takken. Kroonleden zijn onafhankelijke bollebozen die door het kabinet benoemd worden. Daarnaast zijn werkgevers en werknemers in de raad vertegenwoordigd. Van iedere smaak heb je er 11, in totaal 33. Om het extra ambtelijk te maken heb je nog eens 33 designated survivors, mochten vijandige mogendheden onze nationale denktank willen platleggen. Je kunt hersenchirurgen ook overal de schuld van geven.

Zonder spoortje ironie staat er onder het kopje diversiteit op de website van de SER het volgende:

“Hoe is het gesteld met diversiteit bij de Sociaal-Economische Raad? In de Raad zitten 21 kroonleden, bestaande uit 9 vrouwen en 12 mannen. Daarnaast zijn er 22 ondernemersleden, waarvan er 3 vrouw zijn. Van de 21 werknemersleden zijn er ook 3 vrouw.”

Diversiteit is meer dan jongetje of meisje, maar daar zwijgt de SER over. Veel makkelijker tellen als de verschillen zwart-wit zijn. Oeps. (Bron: website SER, bewerkt).

Voor een club met minimaal 30 procent professoren is dat flauw en oneerlijk. Van de 11 kroonleden zijn er drie vrouw, nog geen drie op de tien dus. De vrouwelijke kroonleden die designated survivor zijn, doen het een stuk beter met zes uit 11. “We hebben drie mannelijke ministers en vier vrouwelijke staatssecretarissen dus zijn in totaal vier van de zeven ministers vrouw.” Is de waarheid een tikje oncomfortabel, tel je toch gewoon de boel op. Nogal misleidend dus van een breinclub die zegt dat het beter moet.

Het wordt nog gekker. Nieuwsgierig wat zo’n baan oplevert klik ik op de link “vergoedingen voorzitter”. Advies geven betekent serieus poen, het salaris van een minister – plus auto met chauffeur. Enige wat er niet bijstaat is of die chauffeur verplicht vrouw moet zijn. Lijkt me logisch. Wat niet logisch is, is dat in de tekst over “hij” en “zijn” wordt gesproken als het over de arbeidsvoorwaarden van de voorzitter gaat. De voorzitter is momenteel een vrouw, Mariëtte Hamer en een van de oprichters van studentenvakbond LSVB in 1984. Na een korte tijd als ambtenaar stort zij zich vol op de politiek. Daar gaat de wetenschap, zal wel een politieke benoeming zijn, verzucht ik.

Wettelijk Streefcijfer (Vrouwelijke Hersenchirurgen)

Het Algemeen Dagblad schrijft: “Sinds 2013 geldt in Nederland een wettelijk streefcijfer voor grote vennootschappen dat hun raden van bestuur en raden van commissarissen voor minimaal 30 procent bestaan uit vrouwen.” Een wettelijk streefcijfer, ongelooflijk. Vrij vertaald gebakken lucht omdat politici niet staan voor wat ze verkondingen. En we weten allemaal waar dat toe leidt sinds de stikstofnormen niet gehaald worden, kuch.

“Beursgenoteerde bedrijven die nog niet aan de 30 procent voldoen, moeten bij een vrijkomende plaats een vrouw aanwijzen. Benoemen zij toch een man, dan moet het via een nieuwe wet mogelijk worden gemaakt om die benoeming terug te draaien.”

Even terug naar dat quotum aan vrouwelijke hersenchirurgen. Iets kunnen is wel iets anders dan zielloze adviezen uitbrengen. Iedereen weet dat de communistische Soviet Unie het rijkste en machtigste land ter wereld is. De werkers mogen allemaal gratis naar de tandarts, zijn gelukkig, gruwelijk gelijk en lopen rond met dikke, goedgevulde buiken. Oh, wacht, de Soviet Unie bestaat niet meer, arbeiders komen decennia geleden in opstand omdat ze geen eten voor hun kinderen hebben. Van die vijfjarenplannen om meer en meer graan te verbouwen is nog nooit iemand niet niet afgevallen.

Als de overheid een gecompliceerde wet introduceert, worstelt het bedrijfsleven. De gouden regel is dat je nooit fout zit als je evenveel moeite doet als andere bedrijven. Duurbetaalde externe consultants bieden hun diensten aan en kopieren het beste idee van het ene naar het andere bedrijf en vice versa. Tikje socialistisch maar daarmee zorgen ze ervoor dat alle bedrijven ongeveer even succesvol zijn in het behalen van de wettelijke doelstellingen. Of die doelen gehaald worden is niet meer belangrijk. Bedrijven dekken zich in middels de wet van de grote getallen. Kost wat, maar dan heb je ook geen gezeur.

Zonder woorden. (Bron: website SER, vergoeding-voorzitter-2012.pdf, bewerkt.)

Advies kun je delen, hé SER. Soort van wonderbaarlijke vermeningvuldiging. Knippen, plakken en kopieren, niet vergeten om hij door zij te vervangen, en alweer een advies klaar. Zijn er te weinig vrouwen voor de desbetreffende functie beschikbaar, doe je hetzelfde. Waarom zou een vrouw geen lid van 200 Raden van Toezicht kunnen zijn? Bedrijven voldoen wederom aan de regels, de kranten schrijven mooie verhaaltjes en onze zoveelste minister-president in onafgebroken mannelijke lijn slaat zich op de borst dat hij het maar mooi gefixt heeft. Probleem opgelost en wat op het Binnenhof werkt, werkt overal dus waarom geen ondergrens van 40 procent voor vrouwelijke hersenchirurgen? Als ze er niet zijn, school je toch gewoon wat vrouwelijke doctorandussen om. Kopietje van Hersenchirurgie Voor Dommies is zo gemaakt en voor een tientje heb je een handzaag bij Gamma. Wat kan er fout gaan?

Mocht je denken dat GJ gek is, helaas. Ik ben nog niet gek genoeg om lid te worden van de SER. Niet dat ik onderdeel wil zijn van een club die haar eigen advies niet serieus neemt. Bij vrijkomende plaatsen moeten bedrijven een vrouw aanwijzen. Doen ze dat niet moet er een wet komen om de beslissing ongedaan te maken. En dan? Waar denk je dat het ministerssalaris van de voorzitter (V) van de SER van betaald wordt? Juist, belastingopbrengsten van bedrijven die geld verdienen en hun personeel dat over hun salaris inkomstenbelasting betaalt. Over onder professoren gesproken.

Voor je denkt dat mijn langlopende project om mijn huis vrouwvriendelijk te maken, mislukt is, moet ik je nog wat vertellen. Als ik een hersenoperatie nodig heb – pre SER prulpraat, dat is – heb ik liever een vrouwelijke chirurg die officieel als zesje beoordeeld wordt dan een man met een klinkende negen. Reken even mee, de vrouwelijke arts heeft harder moeten leren, vechten en werken om zelfs maar als mager zesje beschouwd te worden, dan de man met de negen ooit kan bevatten. Haar zesje is in werkelijkheid een acht of negen, terwijl die negen van hem eerder een zeven is. Ben je ziek, ga naar een vrouwelijke arts!

Het advies van de SER is raarder dan raar en legt een andere tweespalt bloot, mensen die de top bereikt hebben versus de rest van Nederland. Positieve discriminatie als het zinloos is. Wat is het nut om vrouwen die tegen alle weerstand in succesvol zijn, het gemakkelijk te maken? Statistieken zijn niet het echte leven. Nederland bestaat uit meer dan topadviseurs, hoge politici en CEO’s. Het advies is net zo krankzinnig als een oekaze afkondigen dat iedereen minimaal wis- en natuurkunde moet begrijpen op Havo niveau. Kun of wil [sic] je dat niet, geen huur- en zorgtoeslag meer. Krankzinnig idee he? Succes oma 88.

Overigens lijkt het er vaak wel op dat je raketgeleerde moet zijn als je contact hebt met de overheid. Niet omdat jij zo slim bent maar vanwege de rampzalige gevolgen van het voorkeursbeleid bij het aannemen van personeel. Ben je getalenteerd als vrouw – en 50 procent bezit meer kwaliteiten dan de gemiddelde vrouw – moet je tegen die geconcentreerde negatieve ervaring opboksen. Overigens denkt 101 procent van de mannen dat zij beter kunnen autorijden dan gemiddeld. Denkt.

Veranderingen zijn als ijsbergen. Wil je Nederland eerlijker maken dan lukt dat niet van vandaag op morgen en zeker niet door stompzinnige bevelen van bovenaf. Voordat je topmanager bent, doorloop je een carriere die je daarop voorbereidt. Dat je in de politiek moet flyeren om op de lijst voor de gemeenteraadsverkiezingen te komen, is niet hetzelfde als opleiding en ervaring in het bedrijfsleven. Zoiets heet jaar in, jaar uit, keihard werken, met of zonder kinderopvang.

Begin bij de basis

Voor kinderen geboren worden liggen hun kansen al grotendeels vast, kom ik zo op. Absurder dan je denkt, die zie je niet aankomen. Die oneerlijkheid verandert niet zo maar. Politiek draait om je handen wassen in onschuld en verwijzen naar “daar is een regeling voor.” Voor het leven is gelukkig geen regeling mogelijk. Ongelijkheid opheffen vraagt om beleid dat tijd kost en meerdere generaties omspant.

Er zijn veel dingen die we kunnen veranderen – statiegeld iemand? – zodat meisjes en jongens van de volgende generatie – sommigen noemen zulke figuren onze kinderen – gelijke kansen hebben. De meest logische oplossing nù is natuurlijk dat de volgende minister-president van Nederland een vrouw is. Desnoods bij wet. Een echte leider – staatsman zo u wilt – geeft het goede voorbeeld. En voor je zegt, maar er zijn (momenteel toevallig) geen geschikte vrouwelijke kandidaten, denk eens terug aan de formatie van kabinet Rutte I. In 2010 slikt Rutte zijn uitspraak in om Neelie Smit Kroes naar voren te schuiven als premier. De rest is geschiedenis maar vooral een gemiste kans.

Nederland is achterlijk als het om vrouwen gaat. Een vrouwelijke premier in ons eerste-wereld land is waarschijnlijk te hoog gegrepen voor de nabije toekomst, mede gegeven de institutionele vooringenomenheid van de SER en de kans op ontwrichting van de politieke baantjesmachine. Die verandering gaat veel tijd kosten. Toch is er hier en nu een simpele, gratis oplossing. In Den Haag spitsen ze de oren al. Eenvoudig en kosteloos zijn favoriet, daarmee vermijd je 99 procent van de moeilijke keuzes die echte staatslieden maken tot wie ze zijn. Enkelvoud als ombudsman, ombudsvrouw, daar trap ik lekker niet in.

Iedere bedrijvendokter begint met de presentatie “basis op orde.” Alleen dan kunnen realistische en eventueel minder realistische ambities ontkiemen. Vruchtbare bodem enzo. Even met het A-team gebeld en we hebben een plan. Natuurlijk hebben we een plan. Ta-ta-da-da! Het simpelste plan ooit, er hoeft niets gebouwd te worden, geen tank geen bulldozer. Wat als we iedereen wiens moeder of vader Nederlander is eens Nederlander maken? Kom maar Linda, Roos en Jessica met die ademnood.

Dat 1984 verhaal ligt niet aan George Orwell maar aan die gouwe ouwe VOC tijd. U weet wel mannelijke kolonisator en vrouwelijk schoon. (Bron website IND, afbeelding is bewerkt.)

Nee, kroonleden van de SER, dat is geen overbodig advies. Het begint zoveel eerder. Als je voor 1985 geboren bent en je moeder is Nederlandse maar je vader niet, ben je niet automatisch Nederlander. Niet matrilinear, wel krankzinnig, ik weet het.

“Sinds 1 oktober 2010 kunnen ook vreemdelingen die zijn geboren voor 1 januari 1985 en ten tijde van hun geboorte een Nederlandse moeder en een niet-Nederlandse vader hebben, door optieverklaring Nederlander worden.”

Vreemdelingen? Terug naar af, beste hoog-van-de-toren SER, zorg eerst eens dat de basis op orde is. Had je maar een vak moeten leren.

Koekoek

“Een dag niet geboord is een dag niet geleefd.” Een inmiddels gevleugelde uitspraak van Gert-Jan de klusjesman op de basisschool waar ik vrijwilliger ben. Toch hang ik subiet mijn boor aan de wilgen. Vandaag is mijn laatste dag. Hoe kan ik met droge ogen prediken dat grote mensen voor kleine mensen zorgen, als ik zo rolbevestigend bezig ben?

Het komt eigenlijk wel goed uit, het is tijd om op reis te gaan. Terug naar Iran waar vrouwen vijf jaar geleden de macht dreigen te grijpen. Meer dan 70 procent van alle studenten medicijnen is vrouw (Engels). Volgens een Engelstalig artikel in Radio Vrij Europa zijn er inmiddels quotas ingesteld om een “betere balans” (Engels) te bewerkstelligen tussen het aantal vrouwelijke en mannelijke studenten geneeskunde. Waar heb ik dat eerder gehoord? Ik snap er niks meer van en ben hoog toe aan die hersenoperatie. Als ik geluk heb, is mijn chirurg een vrouw. Koekoek.