Is de Brabantse gemeente digitaal democratisch bezig [nee/nee]*
Raar in Roosendaal gaat verder. Online contact met de gemeente kan pas nadat je een internetpuzzel oplost. Onmogelijk voor sommigen.
Opgegroeid in het Brabantse plaatsje Roosendaal, ontsnap ik op mijn 18e. Mijn familie moet ik achterlaten. De prijs die je daarvoor betaalt is dat als je teruggaat je af en toe wat ontwikkelingswerk moet doen. Niet erg succesvol trouwens. Zes maanden geleden schreef ik over een verkeerd geparkeerde auto die langzaam aan het wortelschieten is. Toen al twee jaar niet van zijn plaats geweest, verandert het voertuig langzaam in een boom of struik. Nee, geen wandelende. Ontwikkelingswerk is duidelijk lastiger dan ik denk want hij staat er nog steeds. Kostte trouwens aardig wat moeite om de gemeente te bereiken. Doodsbang als men is voor een vervuilde mailbox, werpt Roosendaal een digitale barricade op om het burgers moeilijk te maken de gemeente te bereiken. Zoiets heet een captcha, een internetpuzzel, bedoeld om te beoordelen of iemand mens of computer is. Jammer dat veel mensen niet verder geraken dan de puzzel en het vervolgens opgeven. Ook zo kun je de werkdruk voor ambtenaren verlagen. Gelukkig heb ik overal een mening over en die deel ik graag. Was jullie vast nog niet opgevallen.“NB, ik had eerst het webformulier ingevuld maar dat eindigt met een captcha. Schaam je gemeente Roosendaal. Onverantwoord.”
“Tenslotte delen wij u mede, dat uw opmerking over het krijgen van een reactietest (captcha code) bij het invullen van het webformulier, is doorgegeven aan ons team Communicatie. Er wordt hierover nog contact met u opgenomen.”
Een week later krijg ik een mail van de adviseur online dienstverlening:
“Vorige week heeft u een melding gedaan bij mijn collega’s, in deze melding maakte u ook een opmerking over de captcha aan het einde van het online meldingsformulier. Hierbij wil ik kort reageren op uw klacht hierover.”
“Wij gebruiken een captcha om te voorkomen dat de online formulieren die zonder login te bereiken zijn, ten prooi vallen aan bots die deze formulieren automatisch invullen. Wel ben ik persoonlijk van mening dat deze oplossing niet de schoonheidsprijs verdient. Een captcha is slecht voor gebruiksvriendelijkheid, maar ook voor privacy omdat er data naar Google gaat. We gaan dus nadenken of er geen andere (betere) optie voorhanden is.”
“Tot slot ben ik benieuwd wat uw grootste klacht over (deze) captcha is. Zo begrijp ik beter waar u tegenaan loopt en kan ik dit meenemen.”
Wie A zegt, moet ook B zeggen dus daar gaan we. [licht aangepast voor leesbaarheid]
“Captcha’s sluiten mensen uit. Van een gemeente mag je verwachten dat zij hun publieke taak zo invullen dat er geen drempel voor burgers is, ook als het een extra inspanning vereist van het lokale ambtelijke apparaat. [1]
Ik lees dat het ook uw voorkeur niet heeft. Wanneer je als overheidsorganisatie tot zo’n maatregel overgaat moet wat mij betreft dat een keuze zijn van de gemeenteraad. Zij zouden dus moeten stemmen of men het wel of niet acceptabel vind om op efficiencygronden burgers uit te sluiten en zo ja onder welke voorwaarden. En dan het raadsverslag op de website publiceren natuurlijk.
Overigens zijn ik en anderen al een tijd met die auto bezig. Heb er email-contact over gehad met de verhuurder, geen captcha. Het meldformulier van de politie bevat ook geen captcha. Uiteindelijk de gemeente Roosendaal bereikt via het algemene contactformulier op de voorpagina van de gemeentewebsite. En je raad het al, geen captcha.
https://roosendaal.nl/contactformulier/formulier
Schandalige keuze van de gemeente Roosendaal lijkt me niet overdreven om te stellen. En de dader ligt op het kerkhof. Of men weet gewoon niet waarover men praat zoals Cees Lok, destijds wethouder Economie. “Voor de particulieren en bedrijven in het stadsgebied van Roosendaal, is het belangrijk dat ook zij de snelle verbinding via glasvezel krijgen. Het is te verwachten dat thuis straks een belangrijke werkplek gaat worden.” Voor thuiswerken heb je echt geen glasvezel nodig. En de agressieve, intimiderende manier waarop oudere mensen worden aangesproken om toch maar glasvezel te nemen, is ongehoord. Open Dutch Fiber is gewoon een bedrijfsnaam, met T-Mobile [Odido] als eigen voorkeurspartner, niet een stichting die het algemeen belang dient.
En wat Google betreft, het is niet ethisch aanvaardbaar dat burgers gedwongen worden gratis voor een buitenlands bedrijf te werken – want dat is de eerste generaties captcha’s invullen zoals voor project Gutenberg waarbij boeken digitaal ingescand werden – of helpen AI te trainen. Vervolgens wordt ChatGTP ingezet om computers te leren makkelijker captchas op te lossen. Zoiets heet een spiraalredenering, geen cirkelargument. En nee, het pasjesysteem voor afval dat de gemeente Roosendaal hanteert is geen circulair systeem als mensen hun vuilnis dan maar op straat gooien.
Heeft vermoedelijk geen enkele zin om aan burgemeester en wethouders te vragen, die weten toch niet van de hoed en de rand. [Denk overigens wel dat die verlaten auto per direct was weggesleept als hij bij de wethouder voor de deur had gestaan.]
Computers zijn inmiddels zo goed in captchas dat ze een hoger slagingspercentage hebben bij het oplossen dan mensen. Als oplossing heeft Google de derde generatie die zonder dat je het weet een profiel van je aanleggen en op basis daarvan bepalen of je waarschijnlijk mens bent. Dat is die rare captcha waar je alleen het vakje ‘ ik ben mens’hoeft aan te vinken. Maar dat werkt eigenlijk alleen als Google precies weet dat jij Sjonnie of Anita bent. “Google is essentially “identifying whether or not someone is a human by figuring out precisely which human they are.”” [Google bepaalt of je wel of geen mens bent door exact te weten wie je bent.] ‘Wat moet, dat moet’ hoor ik Google al kwijlend verklaren. Benieuwd wanneer we op het punt komen dat de Autoriteit Persoonsgegevens eindelijk ingrijpt.
Overigens belandde het antwoord van de gemeente in mijn spamfolder. Om die te lezen moet ik via de webmail inloggen bij mijn mailprovider. Dat lukt na zeven[!] captchas. De humor ligt op straat. Ja, precies daar waar die auto ook al jaren staat.
Mijn grootste bezwaar in een land met 2.5 miljoen functioneel analfabeten – pijnlijke term in dit opzicht – en nog veel meer digibeten, denk oud VVD-wethouder Cees Lok, is dat je als overheid zo min mogelijk drempels moet opwerpen. Al doe je het maar om je eigen mensen tegen zichzelf te beschermen. Dat dus.”
Amen. Een beetje medelijden met de adviseur online dienstverlening heb ik wel. Hoe peuter je de lokale politiek nou aan het verstand dat het anders moet? Om te zien of het gelukt is, zou ik eigenlijk nog een keer melding moeten maken van dat zwarte autootje bij Pap voor de deur. Gewoon het digitale formulier invullen en kijken of ik op een captcha stuit. Heeft het zin? Wat heeft zin? Ontwikkelingssamenwerking natuurlijk, niet de melding over die auto. Tijdje geleden kwam ik bij ons Paps voor de deur twee BOA’s tegen en even met ze gepraat. [3] Als iemand nou de raampjes van de auto per ongeluk intikt, [5] wordt ie dan wel weggesleept? Dat is niet voldoende reden meneer.
—
[1] “Omdat captcha’s dikwijls gebruikt worden bij inschrijvingsprocessen (bijvoorbeeld bij Outlook.com, eBay en Yahoo!), wordt de toegang tot deze diensten volledig belemmerd. Het is echter soms mogelijk de captcha te laten voorlezen, zodat een blinde of slechtziende gebruiker deze dan toch kan intoetsen.
In het document “Inaccessibility of Visually-Oriented Anti-Robot Tests”[1] schetst het W3C een aantal door captcha’s veroorzaakte toegankelijkheidsproblemen.” – Wikipedia.
[2] Als je een lokale wethouder hebt die het propagandapraatje van de kabelboer dat sneller internet altijd beter is, napapegaait of een gemeentebestuur vol digibeten die geloven dat Google een goedaardig, betrouwbaar bedrijf is, kun je de hoop beter opgeven.
Zou oud-VVD wethouder Economie Cees Lok het snappen als je uitlegt dat door burgers te dwingen gratis en verplicht een captcha in te vullen om zo een bijdrage te leveren aan het verbeteren van het Amerikaanse Google Maps en daarmee stukje bij beetje het Nederlandse digitale kaartenbedrijf Tom Tom om zeep helpen? Een beetje VVD’er zou allang Kamervragen hebben gesteld. [Als hij/zij weet hoe de vork in de steel zit.]
[3] Verhaal van de verlaten auto wordt nog gekker. En naar waarheid opgetekend. Ik wijs de BOA’s een andere auto aan even verderop die ook aan het verpieteren is. Die staat daar al een tijdje, zou alles goed zijn met de eigenaar. In Rotterdam is het al een paar keer gebeurd dat mensen jarenlang doodliggen in huis. Dat vertel ik en er wordt driftig gecommuniceerd met de centrale. De eigenaar woont in dezelfde flat als Pap. Wat nou? Misschien even aanbellen suggereer ik. Da’s een goed idee maar kent u iemand waar we even kunnen aanbellen zodat we naar binnenkunnen? Pap is een mogelijkheid maar ik heb ook de sleutel en doe de portiekdeur open. Terwijl de BOA’s naar boven gaan, blijf ik verbijsterd achter. Waarom op het bellentableau niet eerst het huisnummer proberen dat je moet hebben? Bovenste beste lui hoor die twee gasten, aardig sympathiek en vriendelijk maar geef mij maar de politie. Nu snap je waarom. [4]
[4] Ken je die mop al van de BOA die aan het digitale loket van de gemeente Roosendaal komt en een Captcha moet oplossen voor de mop verder gaat? Ik ook niet, de BOA komt niet door de Captcha heen. En hij is niet de enige.
[5] Per ongeluk autoraampje ingetikt? Gewoon AI [kunstmatige intelligentie] de schuld geven.
[6] Rond de tijd dat ik vorig jaar met mijn nichtje naar de film Barbie ging, verschenen er ineens mysterieuze roze cirkels op het stationsplein. Waar dat voor is ontdek je in de volgende aflevering van Raar in Roosendaal. Je gelooft het niet.
